[Tạp chí Người Nuôi Tôm] – Thiệt hại do dịch bệnh khiến người nuôi tôm thu hoạch sớm và hạn chế xuống giống cho vụ mới, điều này đã dấy lên lo ngại về việc thiếu hụt nguồn tôm nguyên liệu cho những tháng tiếp theo…

6 tháng đầu năm 2022, tổng diện tích nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại khoảng 14.807 ha

 

Diện tích tôm bị thiệt hại tăng 45,1%

Theo thống kê của Cục Thú y, 6 tháng đầu năm 2022, tổng diện tích nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại khoảng 14.807 ha, tăng gấp 1,42 lần so với cùng kỳ năm 2021 (có tổng diện tích bị thiệt hại là 10.450 ha).

Trong đó, tổng diện tích nuôi tôm nước lợ bị thiệt hại là 14.506 ha, chiếm gần 98% trong tổng diện tích thủy sản nuôi bị thiệt hại, chiếm 2,35% tổng diện tích nuôi tôm (616.116 ha tính đến ngày 20/5/2022, Tổng cục Thuỷ sản), tăng 45,1% so với cùng kỳ năm 2022. Cụ thể: thiệt hại do dịch bệnh là 2.807 ha, chiếm 19,3 % diện tích thiệt hại; không xác định nguyên nhân là 9.779 ha, chiếm 67,4% trong diện tích tôm bị thiệt hại; do biến đổi môi trường, thời tiết là 1.920 ha, chiếm 13,2% trong diện tích tôm bị thiệt hại.

Diện tích nuôi thâm canh, bán thâm canh bị thiệt hại là 2.924 ha, quảng canh, quảng canh cải tiến và tôm lúa là 11.582 ha.

Trong diện tích tôm bị thiệt hại, qua kiểm tra thực tế, diện tích  thiệt hại này chủ yếu xảy ra ở những ao tôm sú nuôi quảng canh theo hình thức  tận dụng ao, đầm và nguồn nước tự nhiên, nuôi lẫn nhiều loài thủy sản khác như  cua biển, cá biển, nhuyễn thể,…; không đầu tư cải tạo ao, không cho ăn thức ăn  bổ sung, không dùng hóa chất cải tạo môi trường, hàng tháng người nuôi thường  thả bổ sung 1000-2000 con giống/ ha.

Ngoài ra, có khoảng 30.000 ha diện tích nuôi quảng canh/quảng canh cải  tiến – kết hợp thả nuôi tôm sú quảng canh, cua biển, cá biển, nhuyễn thể (nuôi  dưới tán rừng, nuôi hình thức tận dụng ao đầm, không đầu tư cải tạo ao nuôi,  không cho ăn bổ sung, không sử dụng chế phẩm cải tạo môi trường) tại các  huyện Đầm Dơi, Năm Căn, Cái Nước và Ngọc Hiển của tỉnh Cà Mau bị thiệt hại với hiện tượng cua bị chết, ốp vỏ,… trong ao nuôi do bị nhiễm ký sinh trùng giáp xác chân tơ và chưa có biện pháp phòng ngừa hiệu quả do không kiểm soát được môi trường nước và các loài thủy sản khác được nuôi lẫn trong ao và từ ngoài môi trường xâm nhập vào ao nuôi.

 

Vẫn xuất hiện các loại bệnh nguy hiểm

Theo thống kê của Cục Thú y, do ảnh hưởng của thời tiết khí hậu cực đoan, dẫn đến nhiều loại bệnh nguy hiểm trên tôm vẫn lưu hành. Cụ thể:

6 tháng đầu năm 2022, bệnh đốm trắng xảy ra tại 144 xã của 46 huyện, thị xã thuộc 17 tỉnh, thành phố với tổng diện tích thiệt hại do bệnh là 1.154 ha (chiếm 1,21% diện tích nuôi tôm tại các xã có dịch). So với cùng kỳ năm 2021, bệnh xảy ra ở phạm vi rộng hơn 28,6% và diện tích có tôm mắc bệnh tăng 59,4%. Trong đó, diện tích nuôi tôm sú bị bệnh là 455 ha; tôm thẻ bị bệnh là 699 ha. Tôm bệnh có độ tuổi từ 15-90 ngày sau thả. Diện tích nuôi thâm canh và bán thâm canh bị bệnh là 899 ha; quảng canh, quảng canh cải tiến và tôm lúa là 255 ha. Tỉnh Trà Vinh có diện tích bị bệnh lớn nhất, chiếm 27,4% tổng diện tích bị bệnh của các tỉnh.

So sánh diện tích (ha) bị bệnh Đốm trắng năm 2021 và năm 2022

Bệnh hoại tử gan tụy cấp tính xảy ra tại 117 xã của 38 huyện, thị xã thuộc 16 tỉnh, thành phố. Diện tích tôm nuôi bị bệnh là 922 ha, chiếm 1,26% diện tích nuôi tôm tại các xã có dịch. So với cùng kỳ năm 2021, bệnh xảy ra ở phạm vi rộng hơn 4,5% và diện tích có tôm mắc bệnh tăng 5,5%. Cụ thể: diện tích tôm sú bị bệnh là 316 ha; tôm thẻ bị bệnh là 606 ha. Tôm bệnh có độ tuổi từ 15-95 ngày sau thả. Diện tích nuôi thâm canh  và bán thâm canh bị bệnh là 750 ha, quảng canh, quảng canh cải tiến và tôm lúa là 172 ha. Tỉnh Trà Vinh tiêp tục dẫn đầu về diện tích bị bệnh, chiếm 26,1% tổng diện tích bị bệnh của các tỉnh.

So sánh diện tích (ha) bị bệnh Hoại tử gan tụy cấp năm 2021 và năm 2022

Ngoài ra, ngoài môi trường vẫn tiếp tục lưu hành một số loại bệnh phổ biến. Bệnh hoại tử cơ quan tạo máu và cơ quan biểu mô xảy ra tại 10 xã của tỉnh Bến Tre và Kiên Giang. Tổng diện tích thiệt hại do bệnh là 39,77 ha; Bệnh chậm lớn do còi và vi bào tử trùng (EHP) xảy ra tại 09 xã của các tỉnh Quảng Bình, Ninh Thuận, Sóc Trăng và Kiên Giang. Tổng diện tích thiệt hại do bệnh là 8,25 ha. Một số bệnh khác trên tôm như bệnh Đỏ thân là 571,5 ha (Trà Vinh 237,34 ha, Bạc Liêu 30,5 ha và Cà Mau 303,66 ha); bệnh Phân trắng là 136,25 ha tôm nuôi (Sóc Trăng 25 ha, Trà Vinh 34,25 ha và Bạc Liêu 77 ha); bệnh Đường ruột 34,25 ha tôm nuôi tại Quảng Bình và Trà Vinh bị bệnh.

 

Tổ chức xây dựng vùng, chuỗi sản xuất, cơ sở an toàn dịch bệnh

Từ đầu năm 2022 đến nay, đã có 31/63 tỉnh, thành phố có kế hoạch chủ động phòng, chống dịch bệnh thủy sản; trong đó có 17 tỉnh, thành phố bố trí hơn 35 tỷ đồng, 12 tỉnh có kinh phí cụ thể cho giám sát, xét nghiệm bệnh với tổng kinh phí là gần 16 tỷ đồng. Tuy nhiên, có 02 tỉnh không bố trí riêng kinh phí cho công tác phòng, chống dịch bệnh thủy sản. Số lượng các địa phương, nhất là các địa phương trọng điểm về nuôi trồng thủy sản có kế hoạch chủ động và bố trí kinh phí còn chưa nhiều, không đủ để triển khai công tác phòng chống dịch, đặc biệt là kinh phí cho hoạt động giám sát chủ động dịch bệnh và truyền thông. So với năm 2021, mặc dù số địa phương bố trí kinh phí tương đương nhưng tổng kinh phí được phân bổ cho các hoạt động phòng chống dịch bệnh giảm 58,8%.

Các địa phương cần có kế hoạch cụ thể thực hiện xây dựng vùng, cơ sở, chuỗi sản xuất thủy sản ATDB theo “Kế hoạch quốc gia phòng, chống một số dịch bệnh nguy hiểm trên thủy sản nuôi, giai đoạn 2021- 2030” của Chính phủ và các quy định, chỉ đạo của Bộ NN&PTNT tại Thông tư số 14/2016/TT-BNNPTNT và các văn bản chỉ đạo có liên quan; đặc biệt tập trung hướng dẫn, hỗ trợ các cơ sở sản xuất giống thủy sản ATDB hoặc tham gia giám sát chủ động dịch bệnh, đáp ứng yêu cầu thị trường để đẩy mạnh xuất khẩu.

Bên cạnh đó, Tổng cục Thủy sản đề nghị tiếp tục tập trung hướng dẫn các doanh nghiệp lớn nuôi tôm: Tập đoàn Việt Úc (Bạc Liêu, Bình Định, một số tỉnh khác), Công ty CPTP Trung Sơn (Kiên Giang), Công ty cổ phần chăn nuôi C.P Việt Nam, Công ty TNHH Thủy sản Đắc Lộc (Phú Yên), Công ty TNHH Đầu tư thủy sản Nam Miền Trung (Bình Thuận) Công ty TNHH Moana (Ninh Thuận), Công ty Minh Phú (Ninh Thuận),… xây dựng cơ sở ATDB; phối hợp với Chi cục CN&TY Ninh Thuận giám sát, đánh giá, công nhận ATDB đối với các cơ sở sản xuất tôm giống tại Ninh Thuận.

Tổ chức giám sát một số tác nhân gây bệnh trên tôm để làm cơ sở công bố quốc gia ATDB theo “Kế hoạch quốc gia phòng, chống một số dịch bệnh nguy hiểm trên thủy sản, giai đoạn 2021-2025”. Tổ chức giám sát chủ động một số tác nhân gây bệnh nguy hiểm trên thủy sản theo quy định của Bộ NN&PTNT, quy định của OIE và yêu cầu của thị trường các nước để đẩy mạnh xuất khẩu.

Hải Anh