[Người Nuôi tôm] – Từ mô hình nuôi truyền thống, anh Đoàn Tiến Toàn ở xã Tân Kỳ (TP. Hải Phòng) đã mạnh dạn chuyển hướng sang nuôi cá rô phi phục vụ xuất khẩu với sản lượng đạt tới 1.000 tấn mỗi năm. Mô hình không chỉ giúp anh Toàn ổn định đầu ra, tăng lợi nhuận mà còn mở ra hướng phát triển bền vững cho vùng nuôi thủy sản Hải Phòng.

 

Từ ao nuôi truyền thống đến mô hình nuôi xuất khẩu

Không còn là người nuôi cá nhỏ lẻ như trước, anh Đoàn Tiến Toàn ở xã Tân Kỳ (TP. Hải Phòng) nay đã trở thành tấm gương tiêu biểu khi mạnh dạn chuyển sang nuôi cá rô phi hướng xuất khẩu.

Khu nuôi cá rô phi hướng xuất khẩu của anh Đoàn Tiến Toàn, xã Tân Kỳ, TP. Hải Phòng (Ảnh: Phạm Huệ)

 

Giữa vùng quê Tân Kỳ, những ao cá trải dài của anh Đoàn Tiến Toàn đang từng ngày thay đổi diện mạo vùng nuôi. Với 18 ha, gồm 12 ao (5 ao giống, 4 ao cá thịt và 3 ao ương), trang trại của anh hiện nuôi khoảng 120 vạn con cá rô phi, mỗi năm cho thu hoạch khoảng 1.000 tấn cá thịt, hệ số chuyển đổi thức ăn (FCR) đạt khoảng 1,15.

Trước đây, anh Toàn nuôi cá theo phương thức truyền thống, phục vụ chủ yếu cho thị trường nội địa. Tuy nhiên, việc đầu ra bấp bênh khiến người nuôi thường xuyên lo lắng “nuôi xong không biết bán cho ai, giá bao nhiêu”. Bước ngoặt đến khi anh hợp tác cùng Viet Nhat Group, chuyển hướng sang nuôi cá rô phi phục vụ xuất khẩu.

Cá rô phi nuôi theo hướng xuất khẩu được thu hoạch ở trọng lượng khoảng 500 – 700 gam/con, khác với phương thức nuôi truyền thống thường để cá đạt cỡ lớn mới xuất bán. Nhờ vậy, chu kỳ nuôi được rút ngắn, người nuôi có thể xoay vòng 3 – 4 tháng mỗi vụ tùy theo mùa, vừa tăng sản lượng, vừa giảm rủi ro do thời tiết và dịch bệnh.

Cùng với đó, nhờ có doanh nghiệp ký kết bao tiêu đầu ra, người nuôi yên tâm hơn về thị trường và giá cả. “Làm nông lợi nhuận không cao nhưng vốn đầu tư lại lớn. Nếu chỉ làm cá nhân thì rất khó. Khi liên kết với doanh nghiệp, chúng tôi được hỗ trợ cả về kỹ thuật, đầu ra và thậm chí có thể tiếp cận nguồn vốn ngân hàng dễ dàng hơn”, anh Toàn chia sẻ.

Anh cho biết thêm, cá rô phi là loài tương đối dễ nuôi nhưng rất nhạy cảm với nhiệt độ. Mùa hè, khi trời 38 – 40°C, cá dễ stress, bỏ ăn, chết rất nhanh. Nếu không đầu tư hệ thống quạt nước, oxy và xử lý môi trường thì rủi ro là rất lớn.

Cá rô phi tại trang trại của anh Toàn được nuôi được nuôi theo quy trình bài bản, cho kích thước đồng đều (Ảnh: Phạm Huệ)

 

Để thích ứng với điều kiện khí hậu, vào mùa nắng nóng, ao nuôi của anh Toàn luôn được duy trì độ sâu khoảng 2,5m nhằm giữ nhiệt độ nước ổn định, giúp cá không bị stress hay bỏ ăn. Nhờ quản lý tốt môi trường và áp dụng quy trình kỹ thuật chuẩn, tỷ lệ sống trung bình của đàn cá đạt 85 – 90%, mức khả quan đối với nuôi thâm canh quy mô lớn.

Một điểm đáng chú ý khác là hệ thống cho ăn tự động được lắp đặt tại các ao nuôi, giúp điều chỉnh lượng thức ăn chính xác theo từng giai đoạn phát triển của cá. Nhờ đó, giảm hao hụt, kiểm soát FCR tốt hơn và tiết kiệm đáng kể chi phí nhân công. “Hệ thống này hoạt động rất hiệu quả, nhất là trong những ngày nắng nóng hay mưa lớn, người nuôi không cần ra ao thường xuyên mà vẫn đảm bảo cá được ăn đủ, ăn đều”, anh Toàn chia sẻ.

 

Nâng tầm giá trị cá rô phi nhờ tiêu chuẩn bền vững

Việc hợp tác với Viet Nhat Group không chỉ mang lại sự ổn định kinh tế, mà còn giúp anh Toàn thay đổi hoàn toàn tư duy nuôi. Khi Viet Nhat Group đạt chứng nhận bền vững từ nguồn đậu nành Hoa Kỳ (Sustainable US Soy), anh Toàn cảm thấy vững tin hơn bao giờ hết. “Tôi biết rõ con cá của mình được ăn gì, tất cả đều minh bạch và truy xuất được. Đó là điều kiện tiên quyết để đi ra thế giới”, anh nói.

“Trước đây, nuôi truyền thống chỉ cần cá lớn nhanh là được, chẳng mấy ai quan tâm đến truy xuất nguồn gốc hay tồn dư hóa chất. Nay nuôi theo tiêu chuẩn xuất khẩu, tôi phải tính xem con cá ăn gì, chất lượng thức ăn ra sao, sản phẩm có đạt chỉ tiêu hay không”, anh Toàn tâm sự.

Theo ông Nguyễn Đăng Ngọc, Phó Tổng Giám đốc Viet Nhat Group, mô hình của anh Toàn là một trong những trang trại kiểu mẫu trong chuỗi nuôi cá rô phi hướng xuất khẩu của doanh nghiệp. Mô hình nuôi đảm bảo đồng bộ từ quản lý nguồn nước, dinh dưỡng, kỹ thuật đến quy trình thu hoạch.

“Chất lượng cá rô phi tại đây rất tốt, tỷ lệ phi lê cao, thịt trắng, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu. Đây chính là mô hình Viet Nhat Group mong muốn nhân rộng”, ông Ngọc nhận định.

Đoàn chuyên gia từ USSEC và Viet Nhat Group tới thăm trang trại nuôi cá rô phi hướng xuất khẩu, sử dụng thức ăn chứa đậu nành bền vững Hoa Kỳ (Ảnh: Phạm Huệ)

 

Việt Nhật Group hiện đang định hướng khách hàng nuôi cá rô phi phi lê xuất khẩu theo mô hình khép kín, đảm bảo đồng bộ từ đầu vào đến đầu ra. Doanh nghiệp hỗ trợ cung cấp con giống đạt chuẩn, hướng dẫn người nuôi sử dụng thức ăn chuyên biệt được sản xuất từ nguồn nguyên liệu bền vững, đặc biệt là đậu nành và khô đậu nành Hoa Kỳ. Bên cạnh đó, Viet Nhat Group còn xây dựng chương trình dinh dưỡng tối ưu và hỗ trợ kỹ thuật thường xuyên, giúp người nuôi đạt hiệu quả cao và đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường xuất khẩu.

“Doanh nghiệp và hộ nuôi cùng thống nhất quy trình chăm sóc, tiêu chí chất lượng nước, chương trình dinh dưỡng , thức ăn, nhật ký chăm sóc, vận hành hệ thống quạt và oxy. Khi thu hoạch, Viet Nhat Group cam kết thu mua sản phẩm với mức giá đã thỏa thuận từ đầu, một sự đảm bảo quan trọng giúp người nuôi yên tâm đầu tư”, ông Ngọc thông tin thêm.

Về yêu cầu kháng sinh, ông Ngọc nhấn mạnh: “Tất cả sản phẩm thu mua phải đạt chuẩn an toàn, không còn tồn dư kháng sinh. Chúng tôi luôn làm việc chặt chẽ với người nuôi để kiểm soát quá trình nuôi dưỡng, chăm sóc và trước khi thu hoạch để chế biến sẽ đảm bảo test các chỉ tiêu liên quan tới kháng sinh, các chất tồn dư không được cho phép”.

Với anh Toàn, giá trị lớn nhất mà mô hình mang lại không chỉ nằm ở lợi nhuận, mà là niềm tin vào một hướng đi bền vững. “Thị trường trong nước lên xuống thất thường, nhưng khi nuôi theo hướng xuất khẩu, người nuôi yên tâm hơn vì có cam kết về giá và đầu ra. Làm việc trực tiếp với công ty cũng giúp giảm khâu trung gian, giá thức ăn hợp lý hơn”, anh Toàn chia sẻ thêm. Anh tin rằng, khi mô hình này chứng minh được hiệu quả, sẽ có nhiều hộ nuôi trong vùng mạnh dạn làm theo, bởi ai cũng mong nuôi ổn định, bền vững và không còn bị động trước biến động thị trường.

 

Tiềm năng mở rộng và phát triển vùng nuôi

Hiện tại, mô hình nuôi cá rô phi xuất khẩu vẫn còn mới ở miền Bắc. Một số tỉnh đã có kinh nghiệm nuôi truyền thống, nhưng nhiều địa phương chưa nhận thấy hết tiềm năng của dòng sản phẩm cá rô phi phi lê, vốn đang được thị trường quốc tế ưa chuộng.

“Khi bà con hiểu được giá trị và cơ hội từ cá rô phi xuất khẩu, họ sẽ chuyển đổi rất nhanh. Viet Nhat Group đang đẩy mạnh phát triển vùng nuôi để chuẩn bị nguồn nguyên liệu ổn định cho các nhà máy chế biến đang vận hành”, ông Ngọc cho biết thêm.

Cá rô phi từ lâu được xem là “cá của thế giới” nhờ khả năng thích nghi cao, thịt trắng, thơm ngon, dễ chế biến và giá trị xuất khẩu ngày càng tăng. Các quốc gia như Trung Quốc, Ai Cập, Thái Lan, Indonesia đã phát triển mạnh ngành hàng này. Việt Nam với lợi thế tự nhiên về nguồn nước và hệ thống sông ngòi, hoàn toàn có thể trở thành trung tâm nuôi và chế biến cá rô phi của khu vực.

Trong bối cảnh thị trường quốc tế ngày càng đề cao các yếu tố truy xuất nguồn gốc, an toàn sinh học và bền vững, những mô hình như của anh Đoàn Tiến Toàn, dưới sự đồng hành của Viet Nhat Group, chính là mắt xích giúp cá rô phi Việt Nam tiến gần hơn đến chuỗi cung ứng toàn cầu.

Phạm Huệ