[Người Nuôi Tôm] – Bệnh EHP từ lâu đã trở thành nỗi ám ảnh đối với người nuôi tôm, mặc dù không gây chết hàng loạt nhưng lại khiến tôm chậm lớn, kéo dài thời gian nuôi và làm gia tăng chi phí sản xuất. Nhằm mang đến những giải pháp thiết thực giúp bà con vượt qua thách thức này, ngày 27/9/2025, Grobest Việt Nam tổ chức buổi livestream tương tác trực tiếp với hộ nuôi, với chủ đề “Giải pháp giúp vụ nuôi vượt qua EHP”.

 

Chương trình có sự tham gia của các chuyên gia Grobest, TS. Lê Văn Khoa, Giám Đốc Đối Ngoại và TS. Khương Văn Thưởng, Giám Đốc Kỹ Thuật, Grobest Việt Nam. Cùng hộ nuôi giàu kinh nghiệm, ông Nguyễn Ngọc Sơn, tại xã Lịch Hội Thượng, Sóc Trăng (cũ). Với nhiều năm kinh nghiệm trong nghề nuôi tôm, cùng 2 chuyên gia, mang đến những chia sẻ thực tế và giải pháp khoa học để kiểm soát dịch bệnh, hướng đến một vụ nuôi thành công.

Tôm bị nhiễm EHP dẫn tới còi cọc, chậm lớn 

 

Kiểm soát EHP: Thách thức lớn và giải pháp từ thực tiễn nuôi tôm

Theo TS. Khương Văn Thưởng, EHP có thể xâm nhập vào ao nuôi từ nhiều nguồn khác nhau. Mầm bệnh tồn tại trong hệ thống nuôi, từ đường ống, bể chứa cho tới các thiết bị chưa được vệ sinh, khử trùng đúng cách. Nguồn nước đầu vào cũng là một nguy cơ lớn nếu không được xử lý kỹ lưỡng, bởi có thể mang mầm bệnh từ sông, kênh, hồ chứa. Đáng lo ngại hơn cả là tôm giống nhiễm EHP ngay từ giai đoạn ương, vốn là con đường phát tán bệnh nhanh chóng và khó kiểm soát. Ngoài ra, con người, động vật, phương tiện hay các sinh vật trung gian như cua, còng, chim cò cũng là những yếu tố tiềm ẩn. Thực tế này cho thấy kiểm soát EHP không thể thực hiện đơn lẻ ở một khâu, mà đòi hỏi sự đồng bộ từ chọn giống, xử lý nguồn nước cho đến quản lý an toàn sinh học trong toàn bộ quá trình sản xuất.

Một thí nghiệm đối kháng giữa EHP và chlorine được thực hiện ở các mức nồng độ 20 – 40 ppm, trong điều kiện pH 7,5 và thời gian 24 giờ, đã đưa ra những kết quả đáng chú ý. Ở mức 20 – 30 ppm, bào tử EHP vẫn tồn tại gần như nguyên vẹn, chỉ có những biến đổi nhỏ. Nhưng tại nồng độ 40 ppm, cấu trúc vỏ bào tử bắt đầu bị bào mòn và vỡ ra, chứng minh tác động mạnh hơn của chlorine. Điều này cho thấy chlorine liều thấp không đủ sức phá hủy EHP, trong khi liều cao mới thực sự hiệu quả. Tuy nhiên, việc áp dụng chlorine ở nồng độ cao trong thực tế cần được cân nhắc kỹ, bởi nguy cơ gây ảnh hưởng đến hệ sinh thái ao nuôi và sức khỏe tôm là không nhỏ.

 

GroFarm: Giải pháp tổng thể giúp kiểm soát bệnh EHP trong nuôi tôm

Trong buổi chia sẻ tư vấn, ông Nguyễn Ngọc Sơn, hộ nuôi tôm tại xã Lịch Hội Thượng, Sóc Trăng (cũ), đã kể lại hành trình đầy gian nan của mình. Ông cho biết, những năm đầu khi chuyển sang mô hình nuôi công nghệ cao, vụ nuôi mang lại kết quả khả quan. Nhưng chỉ sau 1 – 2 năm, dịch bệnh EHP bùng phát, khiến vụ nuôi bấp bênh. Tôm thường bị hư ngay ở giai đoạn 30 ngày tuổi. Năm 2024, ông thả ba vụ thì hai vụ thất bại, dẫn đến thua lỗ. Sang năm 2025, tình hình không khá hơn khi EHP tiếp tục hoành hành. Dù đã tham gia nhiều lớp tập huấn và được hướng dẫn cách xử lý EHP từ cơ quan quản lý, ông vẫn không thể khống chế dịch bệnh trong thực tế.

TS. Lê Văn Khoa và TS. Khương Văn Thưởng cùng hộ nuôi ông Nguyễn Ngọc Sơn (Sóc Trăng) chia sẻ những kinh nghiệm và giải pháp giúp bà con kiểm soát, vượt qua EHP hiệu quả (Ảnh chụp màn hình phiên Livestream)

 

Trong lúc khó khăn, các chuyên gia Grobest đã trực tiếp đến thăm ao, hỗ trợ xử lý nước đầu vào và giải đáp chi tiết các thắc mắc. Qua kiểm tra, bể lắng lọc và mẫu nước đều dương tính với EHP. Với diện tích ao lắng quá lớn, việc cải tạo toàn bộ gần như bất khả thi, nhưng nhờ sự đồng hành và hỗ trợ kỹ thuật từ Grobest, ông Sơn đã tìm được giải pháp phù hợp. Đặc biệt, sau khi áp dụng thức ăn Super Shield, tình hình nuôi cải thiện rõ rệt. Giai đoạn gièo ổn định hơn, đến ngày 75 – 76, mật độ tôm đạt 135 con/m². Hiện tại, tôm đã được 85 ngày tuổi, dù phải đối mặt với mưa bão, áp thấp và độ mặn không thuận lợi, nhưng nhờ tuân thủ nghiêm ngặt quy trình nuôi theo hướng dẫn của Grobest, vụ nuôi đã thành công. Ông Sơn đánh giá cao chất lượng thức ăn, ít tan trong nước, không làm đục ao và đặc biệt giúp hạn chế khí độc như NO₂, yếu tố quan trọng để ông yên tâm sản xuất.

Theo Grobest, việc sử dụng thức ăn chức năng không chỉ giúp tôm khỏe mạnh mà còn góp phần kiểm soát dịch bệnh hiệu quả. Các dòng sản phẩm như Gold Shield, Advance Pro, Super Shield hay The Best được thiết kế nhằm tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ tích lũy lipid trong gan và hạn chế vi khuẩn hại. Nhờ vậy, tôm bắt mồi nhanh, sinh trưởng đồng đều và đạt năng suất cao. So với các ao nuôi đối chứng, mô hình áp dụng thức ăn chức năng cho thấy hiệu quả vượt trội cả về tốc độ tăng trưởng lẫn chi phí, mở ra một giải pháp bền vững cho người nuôi trong bối cảnh EHP và các mầm bệnh khác vẫn là mối lo thường trực.

TS. Lê Văn Khoa, Giám đốc Đối ngoại Grobest Việt Nam, cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của dinh dưỡng trong phòng ngừa EHP. Ông cho biết Grobest phát triển hai nhóm sản phẩm chính: thức ăn chức năng và thức ăn hằng ngày. Trong đó, thức ăn chức năng có tác dụng tăng cường miễn dịch, giúp tôm khỏe mạnh hơn và đủ sức vượt qua những tác động bất lợi từ môi trường cũng như mầm bệnh. Các sản phẩm như Gold Shield hay Super Shield đã chứng minh hiệu quả trong việc nâng cao sức đề kháng. Ngoài yếu tố sức khỏe, tốc độ tăng trưởng cũng là điều mà người nuôi quan tâm. Chính vì vậy, Grobest phát triển thêm dòng sản phẩm hỗ trợ tăng trọng như The Best, giúp tôm đạt kích thước nhanh và đồng đều. Sự kết hợp giữa thức ăn hằng ngày, thức ăn chức năng và thức ăn tăng trọng, theo ông Khoa, sẽ mang lại hiệu quả nuôi tối ưu, vừa đảm bảo tôm khỏe mạnh, vừa nâng cao năng suất.

 

Giải pháp ngăn chặn EHP ngay từ đầu

Mô hình GroFarm của Grobest đã chứng minh hiệu quả trong việc kiểm soát bệnh EHP, với hơn 90% số hộ tham gia quản lý thành công mầm bệnh nhờ áp dụng đồng bộ các giải pháp từ xử lý nguồn nước, chọn giống sạch bệnh đến kiểm soát các yếu tố đầu vào. Người nuôi không chỉ hiểu rõ nguồn lây nhiễm mà còn chủ động giảm thiểu rủi ro, từng bước vượt qua EHP. Những ao nuôi thành công, tôm khỏe mạnh và phát triển đồng đều là minh chứng rõ rệt cho tính bền vững của mô hình.

GroFarm được đánh giá là giải pháp tổng thể trong kiểm soát EHP, không chỉ tập trung xử lý khi dịch bệnh bùng phát mà còn áp dụng 6 nhóm giải pháp đồng bộ: xử lý nước sạch EHP, tầm soát giống từ đầu, kiểm soát vi khuẩn phân trắng, bổ sung dinh dưỡng, quản lý môi trường, và tầm soát mầm bệnh qua phòng thí nghiệm lưu động. Mô hình này giúp kiểm soát rủi ro và hướng tới nuôi tôm an toàn, bền vững.

Grobest khuyến nghị người nuôi tôm tuân thủ quy trình vệ sinh nghiêm ngặt để ngăn chặn sự lây lan EHP. Các dụng cụ phải được ngâm trong thuốc tím và chlorine nồng độ cao, rửa sạch hoặc luộc sôi để tiêu diệt mầm bệnh. Đối với ao bạt, việc nâng pH bằng vôi kết hợp xử lý chlorine hoặc KMnO₄ giúp loại bỏ tác nhân tồn lưu. Nước trong ao được xử lý qua nhiều bước, từ khử trùng bằng thuốc tím, H₂O₂, điều chỉnh pH đến bổ sung khoáng chất, đảm bảo loại bỏ EHP, vi khuẩn, ký sinh trùng và nấm.

Ngoài ra, việc kiểm soát khuẩn gây hội chứng phân trắng cũng rất quan trọng. Grobest áp dụng giải pháp đồng bộ như sử dụng chất sát khuẩn, chế phẩm vi sinh, acid hữu cơ và thảo dược, cùng kiểm soát môi trường và mật độ vi khuẩn. Thực nghiệm cho thấy sau 4 ngày áp dụng, mật độ vi khuẩn trong nước và gan tôm giảm mạnh, đạt ngưỡng an toàn, chứng minh hiệu quả của quy trình kiểm soát toàn diện.

Thực tế triển khai tại nhiều hộ nuôi đã khẳng định: quy trình xử lý đồng bộ không chỉ kiểm soát EHP mà còn loại bỏ các mầm bệnh khác, tạo môi trường nước trong sạch và ổn định. Đây là nền tảng quan trọng để người nuôi khởi đầu một vụ an toàn, hạn chế rủi ro và hướng tới hiệu quả bền vững.

Hà My