[Người nuôi tôm] – Vụ tôm Xuân – Hè năm 2025 đang bước vào giai đoạn quan trọng, người nuôi đang tất bật chuẩn bị thả nuôi vụ mới. Để thành công trong bối cảnh biến động về thời tiết, thị trường và giá cả nguyên liệu, việc chủ động thích ứng với điều kiện mới, áp dụng công nghệ tiên tiến, quản lý môi trường nuôi tốt và nắm bắt xu hướng thị trường sẽ là những yếu tố then chốt quyết định thành công. 

 

Vẫn là vụ nuôi khó

Năm 2025, theo dự báo của các chuyên gia, tiếp tục là một năm thử thách với người nuôi tôm bởi điều kiện thời tiết cực đoan, tình hình dịch bệnh diễn biến khó lường, áp lực về chi phí thức ăn, chất lượng con giống, giá bán không ổn định.

Thời điểm này, tại một số vùng nuôi, mầm bệnh trong nguồn nước khá cao đã ảnh hưởng rất lớn đến công tác thả giống. Theo chia sẻ của anh Xuân Tú, chủ hộ nuôi tôm tại huyện Châu Thành, Long An, năm nay thời tiết khắc nghiệt hơn những năm trước, không khí lạnh vẫn còn kéo dài tới thời điểm hiện tại. Những năm trước, tuy giá tôm không cao nhưng bù lại thời tiết thuận lợi nên sản lượng lớn. Mặc dù người dân Long An xác định nuôi tôm vẫn là nghề chính nên mùa vụ năm 2025 diện tích thả vẫn như cũ, nhưng sản lượng tôm thực tế hiện tại rất ít do ảnh hưởng của dịch bệnh và thời tiết.

“Thời tiết hiện tại rất khắc nghiệt, biên độ chênh lệch khá cao (khoảng 10 độ) dẫn đến tỷ lệ ương tôm con không đạt, tôm lớn thì dễ xảy ra các bệnh về đường ruột như gan cấp tính, phân trắng. Cứ 10 hộ thả thì hư hết 6 – 7 hộ. Đầu năm nay, dịch TPD vẫn bùng phát rất mạnh, ngoài ra, tôm cũng đang bị các bệnh đốm trắng, đỏ thân dai dẳng đến thời điểm này chưa dứt, nên rất khó cho người nuôi. Kể cả những người nuôi tôm thâm canh công nghệ cao, nuôi quanh năm, tỷ lệ thất bại cũng rất cao”.

Chất lượng tôm giống và tình trạng thiếu giống cung cấp cho người nuôi cũng là một vấn đề nan giải. “Thời tiết không thuận lợi cũng ảnh hưởng đến quá trình trình sản xuất của các công ty giống. Hiện tại, công ty hồi giống rất nhiều, người nông dân nhu cầu lớn nhưng nguồn cung cấp giống không đủ nên cũng rất khó trong giai đoạn này, có thể không kịp theo lịch mùa vụ hàng năm. Bên cạnh đó, sức đề kháng tôm giống hằng năm bị giảm do các công ty chú trọng đến vấn đề tăng trọng, nuôi về đích rất nhanh, nhưng sức đề kháng không tốt, nên sản lượng kém”, anh Tú cho biết thêm.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ vào nuôi tôm để nâng cao năng suất và giảm thiểu thiệt hại do bệnh tật vẫn gặp nhiều rào cản, nhất là với những hộ nuôi nhỏ lẻ. Tại Long An, chủ yếu vẫn áp dụng mô hình nuôi cơ bản, công nghệ tiên tiến như hệ thống khép kín, giám sát tự động vẫn chưa phổ biến. Với những hộ nuôi tôm theo mô hình không khép kín, việc tận dụng ánh sáng mặt trời có thể làm tăng tỷ lệ tôm chết do chênh lệch nhiệt độ lớn. Điều này đòi hỏi người nuôi thường xuyên quản lý môi trường, hạn chế tối đa rủi ro.

Chủ động trong công tác chuẩn bị, sẵn sàng cho vụ tôm mới

Để chủ động về mùa vụ nuôi tôm, hạn chế những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh và đảm bảo kế hoạch sản xuất năm 2025, người nuôi tôm cần phải chuẩn bị tốt mọi điều kiện ngay từ đầu vụ.

Người nuôi cải tạo ao nuôi chuẩn bị xuống giống vụ tôm mới

 

Kể từ tháng 01/2025, nông dân tại nhiều vùng nuôi tôm trọng điểm của tỉnh Sóc Trăng đã khẩn trương tiến hành công tác cải tạo, chuẩn bị thật kĩ để khởi động vụ nuôi mới. Bên cạnh tiến hành nạo vét, rắc vôi bột diệt trừ mầm bệnh từ vụ nuôi trước, nhiều hộ nuôi còn thực hiện tốt quan điểm “nuôi nước trước nuôi tôm” thông qua việc cải tạo xử lý ao lắng. Điều này giúp nguồn nước trước khi vào ao nuôi đạt chất lượng, đảm bảo môi trường tốt nhất để tôm phát triển.

Ông Bùi Thanh Toàn, ấp An Nghiệp, xã An Thạnh Ba, huyện Cù Lao Dung, tỉnh Sóc Trăng, cho biết: “Trước khi thả giống, “nuôi” nước là nhiệm vụ rất quan trọng. Khi “nuôi” nước, tôi lấy nước từ sông vào, độ mặn từ 5 – 10 ‰ mới phù hợp với tôm thẻ. Do đó, quá trình khi lấy nước vào phải lọc nước thật kỹ rồi mới xử lý clo, sau đó mới đo các chỉ số môi trường và tiến hành thả tôm”.

Tại Kiên Giang, tận dụng đợt triều cường đầu năm mới (từ ngày mùng 2 đến mùng 4 Tết) đẩy nước biển lấn sâu vào nội đồng đúng vào thời điểm nông dân đang cần lấy nước mặn để thả nuôi tôm nước lợ, nhiều nông dân tích cực lấy nước vào ruộng và thả giống, vừa nhẹ công bơm vừa có nguồn nước tốt.

Theo nhận định vụ nuôi năm nay, nhiều nông dân mạnh dạn tiếp cận các mô hình nuôi tiến bộ như nuôi tôm lưới đáy, nuôi tôm trong ao tròn nổi. Để chủ động hơn trong phòng ngừa dịch bệnh phát sinh, người nuôi đã tăng cường thực hành giải pháp nuôi tôm theo hướng an toàn sinh học theo mô hình VietGap. Việc sử dụng chế phẩm sinh học hay các vi khuẩn có lợi vừa tiết kiệm chi phí sản xuất, vừa giúp tôm không bị sốc do các tác động từ môi trường, đồng thời ức chế các vi sinh vật gây bệnh trên tôm phát triển.

Ông Châu Thanh Nam, ấp An Nghiệp, xã An Thạnh Ba, huyện Cù Lao Dung, tỉnh Sóc Trăng cho biết: “Hiện tại, tôi làm theo mô hình VietGap. Trước mắt là cải tạo rồi dùng công nghệ sinh học, hạn chế dùng kháng sinh đến mức thấp nhất, làm theo công nghệ vi sinh. Tôi thấy nuôi theo mô hình VietGap tôm ít bệnh, hiệu quả cao hơn”.

Đồng hành cùng người nuôi

Có thể thấy, vụ tôm Xuân – Hè năm 2025 vẫn còn phải đối diện với rất nhiều khó khăn, thách thức. Năm 2025, Cục Thủy sản đặt mục tiêu mở rộng diện tích nuôi tôm lên 750.000ha, trong đó tôm sú chiếm 630.000ha và tôm thẻ chân trắng 120.000ha. Sản lượng tôm các loại dự kiến đạt từ 1,3 – 1,4 triệu tấn, bao gồm 350.000 tấn tôm sú và 1,05 triệu tấn tôm thẻ chân trắng. Cần khoảng 140 – 150 tỷ con tôm giống để đáp ứng nhu cầu sản xuất.

Để thực hiện được kết quả này, sự thành công của vụ tôm Xuân – Hè có ý nghĩa rất quan trọng. Do vậy, ngay từ những ngày đầu tiên của mùa vụ, ngành tôm đã nhận được sự quan tâm sát sao từ các cơ quan quản lý, các cấp chính quyền…nhằm đảm bảo người nuôi tôm có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tốt nhất.

Tại Sóc Trăng, chính quyền địa phương đang thực hiện rất tốt nhiệm vụ hỗ trợ người dân. Bên cạnh việc tăng cường khuyến cáo về lịch thời vụ, Chi cục Thủy sản tỉnh Sóc Trăng cũng thường xuyên thực hiện công tác quan trắc môi trường để kịp thời điều chỉnh lịch thả giống cho phù hợp với tình hình thực tế địa phương. Ông Đỗ Văn Thừa, Phó Chi cục trưởng, Chi cục Thủy sản tỉnh Sóc Trăng, cho biết Chi cục đang tích cực đồng hành cùng bà con nuôi tôm. Phối hợp với liên ngành tăng cường kiểm tra điều kiện các cơ sở sản xuất, kinh doanh giống vật tư thủy sản. Đồng thời, hướng dẫn hộ nuôi đăng kí kê khai ban đầu, giám sát vùng nuôi, xử lý đối với các trường hợp thả tôm không đúng lịch thời vụ, nhằm đảm bảo điều kiện để bà con nuôi tôm trên địa bàn tỉnh đạt được hiệu quả cao nhất.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Phát triển ngành tôm nước lợ năm 2025, tổ chức tại Bạc Liêu ngày 14/02/2025, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến, nhấn mạnh, để nâng cao hơn nữa giá trị từ con tôm và tạo sự bứt phá hướng tới phát triển bền vững, chúng ta cần chuyển từ tư duy sản xuất sang kinh tế thủy sản. Cần theo dõi thời tiết và nhu cầu thị trường để kịp thời chỉ đạo sản xuất nuôi trồng đạt mục tiêu kế hoạch 2025. Đồng thời, tăng cường quản lý và kiểm soát chất lượng giống tôm, tổ chức đợt kiểm tra tại các tỉnh trọng điểm và cơ sở sản xuất để xử lý triệt để các vi phạm về chất lượng và điều kiện sản xuất.

Tiếp tục phối hợp chặt chẽ giữa công tác quan trắc, cảnh báo môi trường và giám sát dịch bệnh để dự báo chính xác và cảnh báo sớm cho người dân. Quản lý và kiểm soát việc sử dụng thuốc, hóa chất, kháng sinh nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm trong chuỗi giá trị. Tập trung tăng cường phát triển nuôi tôm và các khâu trong chuỗi sản xuất theo hướng công nghệ cao, áp dụng kỹ thuật và khoa học công nghệ tiên tiến, phù hợp với từng phương thức nuôi.

Vụ tôm Xuân – Hè sẽ vẫn là một vụ nuôi khó khăn. Tuy nhiên, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, ứng dụng khoa học công nghệ và sự hỗ trợ của các cơ quan chức năng, người nuôi tôm hoàn toàn có thể vượt qua khó khăn và đạt được mùa vụ thành công.

Phương Nhung