Gần hai tháng nay, từ thời điểm dịch COVID-19 bùng phát dữ dội ở các tỉnh, thành phía Nam, mặt hàng nông sản được nhiều người quan tâm đặc biệt. Thế nhưng, cũng là những mặt hàng thiết yếu nhưng thủy sản đang trái ngược hoàn toàn, gần như bị lãng quên.

Thủy sản rớt giá thảm

Nhiều chủ vựa hải sản, trang trại chăn nuôi ở các tỉnh, thành phía Nam và được biết họ đều đang rơi vào thảm cảnh chung, đó là thua lỗ nặng nề do các mặt hàng bị rớt giá mạnh.

Anh Thum, chủ một vựa hải sản ở Cà Mau cho biết, ảnh hưởng của dịch COVID-19, nhiều tỉnh thành thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16 nên việc lưu thông hàng hóa của địa phương gặp nhiều khó khăn. Vựa hải sản của anh cũng không ngoại lệ.

“Từ hồi dịch ở TP.HCM bùng phát mạnh, hải sản nhà tôi cũng khốn đốn theo. Nếu nói khách quan thì tôm, cua loại 1 vẫn xuất đi nước ngoài được, các xí nghiệp họ vẫn gom, dù giá thấp hơn. Nhưng hàng loại 2, loại 3 trước hay xuất đi các chợ đầu mối ở TP.HCM, Bình Dương… thì nay bất di bất dịch luôn. Không có ai thu mua vì chợ ngừng hoạt động, lâu lâu có người mua thì họ ép giá thảm”, anh Thum nói.

Theo anh Thum, hầu hết các thương lái đều ép giá với lý do giao thông khó khăn, tốn nhiều chi phí nên phải thu vào giá thấp. Trước tình hình dịch bệnh, các chủ trang trại đều buộc chấp nhận bán lỗ.

Nhiều chủ vựa tôm khác ở Cà Mau cũng cho biết, do nhiều chợ truyền thống bị đóng cửa nên nhu cầu thủy, hải sản giảm mạnh, giá vì thế cũng rớt theo. Ví dụ giá tôm càng xanh, tôm thẻ, cua, cá… hiện giảm ít nhất từ 20.000 đồng/kg so với cách nay hơn 2 tuần, giảm phân nửa so với cùng kỳ năm trước.

Năm trước, tôm loại 1 (4 – 5 con/kg) có giá 600.000 đồng/kg thì hiện nay chỉ còn từ 280.000 – 300.000 đồng/kg. Giá tôm càng xanh loại 20-30 con/kg tại nhiều nơi chỉ còn ở mức 120.000 – 140.000 đồng/kg; giá tôm thẻ loại 100 con/kg được thương lái thu mua chỉ còn ở mức 82.000 đồng/kg; tôm thẻ loại 60-70 con/kg có giá 96.000-110.000 đồng/kg. Hiện giá tôm thẻ giảm khoảng trên dưới 10.000 đồng/kg so với trước.

Tại cuộc họp chiều 31/7, Tổ công tác 970 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết, khảo sát thực tế các tỉnh thành phía Nam, đặc biệt là vùng Đồng bằng Sông Cửu Long cho thấy lượng hàng thủy sản cung vượt rất xa cầu. Nguyên nhân là nhiều chợ truyền thống đóng cửa, nhu cầu vì thế giảm. Ngoài ra, doanh nghiệp phải tạm dừng hoạt động để phòng COVID-19 nên cũng ngừng thu mua. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tình trạng này khiến người nông dân thua lỗ vì giá sản phẩm rớt mạnh.

Trong khi đó, tại TP.HCM và Bình Dương, nhiều người tiêu dùng cho biết rất khó để mua được thủy hải sản trong thời gian này. Chị Lam, ngụ TP Thuận An (Bình Dương) cho biết, gần 2 tháng nay mâm cơm của gia đình chị thiếu tôm cá do không mua được. “Tôi ở chung cư, phía dưới có các siêu thị nhỏ và nhiều cửa hàng của người dân. Trước dịch mặt hàng nào cũng đầy đủ, từ thịt, cá, tôm, cua… không thiếu thứ gì. Tuy nhiên, từ lúc dịch căng thẳng, gần 2 tháng nay nhà tôi chưa được ăn cá, chứ không dám nói đến tôm cua. Các cửa hàng không nhập được thủy hải sản, hầu hết chỉ tập trung bán thịt heo, thịt gà và rau củ”, chị Lam cho hay.

Cần giải quyết ngay những điểm nghẽn

Theo bà Đinh Thị Phương Khanh – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Long An (NN&PTNT), giá các sản phẩm đầu ra trên địa bàn đang giảm, nhiều mặt hàng tồn đọng khối lượng lớn như 2 triệu con gà lông màu chưa tiêu thụ được. Về sản lượng thủy sản, mỗi tuần có 500 tấn tôm đến kỳ thu hoạch ở Long An, nhưng các huyện trọng điểm nuôi tôm lại đều đang là vùng dịch, do đó gần như không có thương lái đến thu mua.

Ông Lê Đức Viếng, Giám đốc Hợp tác xã Nuôi trồng thủy sản Len thông tin, thời gian qua việc vận chuyển các mặt hàng thuỷ sản đến TP.HCM rất khó khăn vì đều bị ứ đọng tại cửa ngõ, không vào được. Việc này ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm cũng như giá thành sẽ bị giảm đi rất nhiều.

Trước tình tình này, Bộ NN&PTNT đã thành lập Tổ công tác chỉ đạo sản xuất, kết nối cung ứng tiêu thụ nông sản tại các tỉnh, thành phố phía Nam (Tổ công tác 970) để ứng phó với dịch COVID-19.

Tổ công tác 970 gồm 14 thành viên, với ba nhiệm vụ cụ thể: Phối hợp với các tỉnh, thành phố khu vực Nam Bộ, Tây Nguyên, Nam Trung Bộ và các địa phương có liên quan thúc đẩy hoạt động sản xuất, thu hoạch nông sản, đảm bảo nhu cầu tiêu thụ nông sản tại các địa phương khu vực phía Nam bị giãn cách do dịch COVID-19.

Chỉ đạo Sở NN&PTNT các địa phương rà soát kế hoạch sản xuất thời vụ, đảm bảo gắn với kế hoạch tiêu thụ nông sản; xây dựng các phương án, kế hoạch tiêu thụ nông sản kịp thời ứng phó với dịch COVID-19.

Phối hợp với các bộ, ngành, địa phương trong chỉ đạo thực hiện các giải pháp thúc đẩy cung ứng, tiêu thụ nông sản phục vụ nhu cầu thiết yếu của các địa phương thuộc tâm dịch COVID-19. Nghiên cứu, đề xuất báo cáo cơ quan có thẩm quyền giải quyết các vướng mắc nếu vượt thẩm quyền.

Theo Thứ trưởng Trần Thanh Nam, Tổ trưởng Tổ công tác 970, do dịch bệnh diễn biến căng thẳng, nên các địa phương đã có chỉ đạo phải thắt chặt việc hạn chế đi lại, do đó sẽ ảnh hưởng vận chuyển hàng hóa.

Tuy nhiên, đến nay, nhiều sở NN&PTNT đã thành lập đường dây nóng phối hợp với các sở giao thông vận tải, sở y tế để tháo gỡ khó khăn khi có yêu cầu của doanh nghiệp, theo tinh thần vướng chỗ nào, gỡ chỗ đó, kể cả 12 giờ đêm.

“Tổ công tác 970 đề nghị các doanh nghiệp chia sẻ, khắc phục khó khăn ngắn hạn để thực hiện nghiêm Chỉ thị 16 trong thời hạn quy định nhằm nhanh chóng khống chế dịch bệnh, hướng tới mục tiêu ổn định dài hạn”, Thứ trưởng Trần Thanh Nam nói.