[Người Nuôi Tôm] – Ngành tôm toàn cầu, với sự đa dạng về quy mô sản xuất và thị trường tiêu thụ, đang ngày càng trở thành một trong những ngành thủy sản quan trọng nhất. Từ những cuộc cách mạng trong công nghệ nuôi trồng đến những biến động của thị trường, ngành tôm không ngừng thay đổi và thích nghi. 

Nuôi tôm đang trở thành một trong những ngành thủy sản quan trọng nhất (Ảnh: St)

 

Ecuador: Sản xuất chững lại

Sự bùng nổ sản lượng tôm tại Ecuador cuối cùng đã chững lại do giá tôm giảm và nhu cầu sụt giảm từ Trung Quốc. Tuy nhiên, các nhà phân tích vẫn lạc quan rằng các nhà xuất khẩu tôm hàng đầu thế giới sẽ mở rộng hơn nữa vào thị trường Hoa Kỳ.

Năm 2024 đánh dấu một bước lùi của Ecuador sau nhiều năm liên tiếp đạt mức tăng trưởng hai chữ số. Năm ngoái, quốc gia này đã ghi nhận mức tăng trưởng 14%, cho thấy họ vẫn duy trì được xu hướng tích cực. Tuy nhiên, vào năm 2024, tăng trưởng đã chững lại do nhu cầu tiêu dùng hạn chế từ Trung Quốc. Các chuyên gia tham gia khảo sát vẫn lạc quan dự đoán mức tăng trưởng khoảng 4%, nhưng đây có thể là con số cao nhất, bởi khảo sát được thực hiện trước khi có kết quả xuất khẩu tháng 9 với mức giảm -11%. Do đó, mức tăng trưởng thực tế có thể chỉ đạt 0 hoặc 2%. Đây là một tốc độ tăng trưởng nguồn cung hoàn toàn khác biệt so với những gì Ecuador đã trải qua trong quá khứ, đánh dấu một thời điểm thực sự quan trọng cho nền kinh tế của quốc gia này.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng đã đưa ra nhận định này trước khi Trung Quốc công bố gói kích thích 10 nghìn tỷ Nhân dân tệ. Vẫn chưa rõ gói này sẽ được triển khai ra sao, nhưng đó là một con số khổng lồ, khoảng 1 nghìn tỷ USD, có thể tác động đến số liệu năm 2025 và họ sẽ theo dõi diễn biến tiếp theo.

 

Brazil: Phát triển mạnh mẽ nhờ thị trường nội địa

Ở chiều ngược lại, Brazil đang phát triển mạnh mẽ trong ngành nuôi cá rô phi và tôm, đồng thời cũng nhập khẩu một lượng lớn cá hồi. Nhờ đó, nền kinh tế Brazil đang có dấu hiệu tích cực, và các chuyên gia kỳ vọng sản lượng tôm sẽ tăng trưởng 10%. Với nhiều tiềm năng thuận lợi, Brazil luôn được kỳ vọng sẽ đạt được mức phát triển tốt trong tương lai.

Cuộc khảo sát đã chỉ ra những kết quả trái ngược giữa các công ty trong ngành tôm ở Mỹ Latinh: trong khi Mexico ghi nhận tốc độ tăng trưởng chậm, thì Venezuela, nơi Grupo Lamar sản xuất tới 90% tổng sản lượng tôm của cả nước, lại đang hoạt động rất hiệu quả, đặc biệt là trên thị trường Tây Ban Nha và Pháp.

Ngược lại, các quốc gia như Peru, Honduras và Guatemala đang phải đối mặt với những khó khăn do giá tôm thấp. Nhiều người cho rằng ngành tôm đang trở thành cuộc đua theo quy mô, khiến những nhà sản xuất nhỏ khó có thể cạnh tranh với mức giá thấp trong thời gian dài.

 

Xuất khẩu châu Á

Các nhà sản xuất tôm ở châu Á đang đối mặt với một năm đầy thách thức. Theo khảo sát từ Liên minh Thủy sản Toàn cầu (GSA), sản lượng tôm của Ấn Độ đã giảm 4% trong năm 2023 và dự kiến sẽ tiếp tục giảm 3% trong năm nay, nhưng sẽ phục hồi vào năm 2025. Dù sản lượng giảm, nhưng xuất khẩu tôm của Ấn Độ vẫn duy trì ổn định hoặc có chút tăng trưởng. GSA dự báo rằng sản lượng tôm ở châu Á có thể giảm nhẹ trong hai năm 2023 và 2024.

Sau những khó khăn trong thời gian qua, ngành nuôi tôm sú ở châu Á đang cho thấy những dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ. Sản lượng tôm sú dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ ấn tượng trong những năm tới, đạt mức tăng lần lượt là 3,2%, 9% và 7% trong các năm 2023, 2024 và 2025. Nhờ những giống tôm sú mới có khả năng sinh trưởng nhanh và đạt kích thước lớn hơn, ngày càng nhiều người nuôi tôm đã chuyển sang nuôi loại tôm này. Tuy nhiên, so với các loại tôm khác, tôm sú vẫn chiếm một tỷ lệ nhỏ trong tổng sản lượng tôm toàn cầu, chỉ khoảng 10%.

Hình 1: Tổng sản lượng tôm thẻ chân trắng toàn cầu

Các số liệu từ năm 2023 đến năm 2025 là ước tính dựa trên kết quả khảo sát mới nhất của Liên minh Hải sản Toàn cầu Nguồn: Rabobank

 

Bức tranh tổng thể trong năm 2023 và 2024 có thể sẽ đi ngang hoặc tiêu cực, khi cả ba thị trường chính – Trung Quốc, Hoa Kỳ và châu Âu – đều đồng thời suy yếu. Mặc dù các nhà xuất khẩu sang châu Âu và Bắc Mỹ đã ghi nhận một số cải thiện về giá cả và nhu cầu gia tăng, nhưng các nhà bán lẻ cuối cùng đã giảm giá tôm sau một thời gian dài giữ ở mức cao. Nhờ việc kiểm soát lạm phát hiệu quả, sức mua của người tiêu dùng đã tăng lên đáng kể, đặc biệt là ở các nước phương Tây. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy nền kinh tế thế giới đang dần phục hồi. Tuy nhiên, nhu cầu tiêu thụ tôm tại Trung Quốc lại giảm sút đáng kể, đi ngược lại với xu hướng tăng trưởng thường niên từ 5 – 7%, gây ra nhiều bất ngờ cho thị trường.

Thị trường xuất khẩu tôm của Ecuador có thể sẽ có sự thay đổi lớn khi các doanh nghiệp nước này hướng tới EU và Mỹ nhiều hơn. Việc Hoa Kỳ quyết định không áp thuế chống trợ cấp lên tôm Ecuador đã mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp xuất khẩu tôm của nước này. Điều này sẽ là một thách thức lớn đối với các quốc gia như Ấn Độ và Indonesia, không chỉ vì chi phí sản xuất cao hơn mà còn do họ đang phải đối mặt với các vấn đề liên quan đến thuế chống trợ cấp CVD.

Hải Anh (Theo The Fishsite)