Hiện đang vào chính vụ thả giống cho vụ tôm Tết, nhưng tại nhiều địa phương ở Nghệ An, hàng loạt ao, đầm nuôi tôm vẫn bỏ trống sau thiệt hại nặng nề của bão số 5. Việc chậm lịch thời vụ không chỉ khiến người nuôi đối mặt rủi ro mất mùa, mà còn đe dọa nguồn cung tôm thương phẩm dịp cuối năm.

Nhiều ao, đầm hư hỏng, lịch thả tôm bị chậm trễ

Cơn bão số 5 cuối tháng 8 đã để lại hậu quả nặng nề cho sản xuất nông nghiệp Nghệ An, trong đó, nghề nuôi tôm, vốn được xem là ngành kinh tế chủ lực ở nhiều địa phương ven biển. Các vùng nuôi truyền thống như Quỳnh Anh, An Châu, Trường Vinh… vẫn chưa thể khôi phục dù đã bước vào giai đoạn cao điểm thả giống vụ Tết.

Nhiều đầm tôm bị hư hỏng, tốc mái sau bão tại Nghệ An đến nay vẫn chưa khắc phục được. Ảnh: Q.A

Theo ghi nhận của phóng viên, đến ngày 20/9, dọc tuyến ven biển Nghệ An, hàng loạt đầm tôm vẫn đang bỏ không. Những bờ bao bị sóng đánh sạt lở, nhà màng tốc mái, hệ thống quạt nước hư hỏng nằm ngổn ngang. Không ít hộ nuôi tôm buộc phải tạm dừng sản xuất vì lo ngại tiếp tục mưa bão, thiệt hại sẽ càng chồng chất.

Ông Nguyễn Viết Thắng, ở xã An Châu (xã Diễn Trung cũ) có 2 ha nuôi tôm, nhưng gần 1 tháng sau bão vẫn chưa thể cải tạo trở lại. Ông Thắng cho biết: “Bờ hồ bị vỡ, nhà màng bị tốc mái, thiết bị hỏng nhiều. Chi phí để khôi phục rất lớn, trong khi mùa mưa bão vẫn chưa kết thúc. Nếu đầu tư cải tạo ngay lúc này mà gặp thêm bão nữa thì công sức, tiền bạc lại trôi sông trôi biển. Vì thế, tôi đành chờ thêm, không dám mạo hiểm, nhưng như vậy thì chắc chắn chậm lịch thả tôm vụ Tết”.

Đầm tôm của gia đình ông Nguyễn Viết Thắng bị hư hỏng, chưa thể thả vụ mới. Ảnh: Q.A

Cùng chung cảnh ngộ, anh Nguyễn Văn Hải – người nuôi tôm ở khối Thuận Hòa, phường Trường Vinh (xã Hưng Hòa – địa phương có diện tích nuôi tôm duy nhất trên địa bàn TP. Vinh cũ) nay cũng rơi vào tình trạng điêu đứng. Sau mưa bão, nước lũ tràn vào đầm, bờ kè bị đánh sập, bạt che rách nát, nhiều máy móc hư hỏng nặng, đến nay vẫn “trắng đầm”, khi 8/8 đầm chưa thể thả giống trở lại.

Anh Hải chỉ tay vào đoạn bờ kè bị đánh vỡ ven sông Lam thở dài: “Cơn bão vừa rồi quá lớn, tôi không kịp trở tay. Toàn bộ tôm bị ngập băng, trôi hết. Giờ huy động anh em khôi phục cũng phải mất ít nhất 1 tháng nữa. Nhưng như vậy thì đã quá lịch thời vụ rồi. Đây vốn đã là vụ khó nhất trong năm, giờ lại trễ mùa, tôi thật sự lo không biết có kịp thu hoạch bán Tết hay không”. Theo báo cáo của UBND phường Trường Vinh, địa phương bị thiệt hại 10 ha tôm sau bão số 5, chủ yếu ở khu vực xã Hưng Hòa (cũ).

Bờ ao nuôi tôm của gia đình anh Nguyễn Văn Hải, ở khối Thuận Hòa, phường Trường Vinh bị vỡ sau mưa bão, chưa thể sửa chữa. Ảnh: Q.A

Xã Quỳnh Anh được xem là “thủ phủ tôm” của Nghệ An với gần 500 ha sau khi được hợp thành từ các xã Minh Lương, Quỳnh Bảng, Quỳnh Đôi, Quỳnh Thanh và Quỳnh Yên – những địa phương có diện tích nuôi tôm lớn trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu trước đây. Thế nhưng, sau bão số 5, toàn xã ghi nhận hơn 200 ha ao, đầm hư hỏng, thất thoát tôm.

Ông Bùi Xuân Trúc – Trưởng phòng Kinh tế xã Quỳnh Anh cho biết: “Nguồn nước nuôi tôm sau bão bị ô nhiễm, bùn đất hòa lẫn, tôm chết rải rác. Xã đã có văn bản chỉ đạo bà con khẩn trương khắc phục để kịp nuôi vụ Tết, nhưng thực tế rất khó khăn. Thiên tai, dịch bệnh kéo dài nhiều năm đã bào mòn nguồn lực của người dân. Vụ tới, diện tích nuôi chắc chắn sẽ sụt giảm so các năm trước”.

Khẩn trương khắc phục, đảm bảo vụ nuôi an toàn

Số liệu từ Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự tỉnh Nghệ An, bão số 5 cuối tháng 8 đã gây thiệt hại nặng nề trên nhiều lĩnh vực, trong đó, có nuôi trồng thủy sản. Diện tích nuôi tôm bị thiệt hại, chết, tràn ao đầm… lên đến 377,6 ha. Bên cạnh đó, 27 hộ nuôi tôm công nghệ cao bị tốc mái, nhiều hệ thống hạ tầng, máy móc bị hư hỏng nặng. Những con số này phản ánh rõ mức độ tổn thất mà ngành nuôi tôm Nghệ An đang phải gánh chịu.

Toàn tỉnh có hơn 377 ha tôm bị thiệt hại sau mưa bão. Ảnh: Q.A

Đến nay, nhiều đầm tôm trên địa bàn Nghệ An vẫn chưa thể thả giống vụ Tết. Nếu chậm thời vụ, nguy cơ mất mùa và giá tôm tăng cao trong dịp cuối năm là điều khó tránh khỏi. Trước tình hình đó, Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư Nghệ An đã ban hành văn bản gửi UBND các xã, phường, yêu cầu triển khai ngay các giải pháp giảm thiểu thiệt hại, bảo đảm an toàn cho người và tài sản, đồng thời khôi phục nhanh sản xuất sau thiên tai

Ông Lê Văn Hướng – Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư tỉnh cho biết, sau mưa bão, người nuôi thủy sản tuyệt đối không được chủ quan. Việc đầu tiên là phải kiểm tra kỹ lưỡng bờ bao, hệ thống thoát nước, cống rãnh, bảo đảm ao nuôi không bị rò rỉ hay sạt lở, dựng lại hạ tầng nuôi trong thời gian sớm nhất. Song song với đó, cần rải vôi quanh ao để khử trùng, đồng thời, dùng hóa chất xử lý môi trường phù hợp nhằm điều chỉnh độ pH, hạn chế độ đục của nước. Đây là biện pháp quan trọng để bảo vệ nguồn nước, ngăn chặn tình trạng ô nhiễm, từ đó giảm thiểu khả năng phát sinh mầm bệnh sau mưa bão.

Nhiều đầm tôm chưa thể thả lại giống, chậm tiến độ vụ Tết. Ảnh: Q.A

Theo ông Hướng, giai đoạn sau thiên tai là lúc tôm dễ bị suy yếu nhất, do đó, khâu chăm sóc, quản lý có ý nghĩa quyết định đến hiệu quả nuôi. Người dân cần cắt giảm từ 30 – 50% lượng thức ăn, không được sử dụng thức ăn kém chất lượng, ẩm mốc hay ôi thiu, vì sẽ làm gia tăng nguy cơ bệnh tật. Bên cạnh đó, công tác giám sát dịch bệnh và kiểm tra chất lượng nước phải được duy trì thường xuyên; người nuôi cần tuyệt đối tuân thủ quy định, không sử dụng thuốc ngoài danh mục, đồng thời, phối hợp chặt chẽ với cơ quan chuyên môn để được hướng dẫn, hỗ trợ xử lý kịp thời khi có tình huống bất thường.

Tôm phải được theo dõi thường xuyên để phát hiện các dịch bệnh. Ảnh: Q.A

Thực tiễn cho thấy, nghề nuôi tôm ở Nghệ An nhiều năm qua liên tiếp chịu tác động nặng nề từ thiên tai, dịch bệnh và biến động thị trường. Việc chậm lịch thả giống vụ Tết trong năm nay không chỉ khiến người dân đứng trước nguy cơ thất thu, mà còn ảnh hưởng đến cân đối cung – cầu, đẩy giá sản phẩm tăng cao vào dịp cuối năm. Trong bối cảnh đó, bên cạnh sự chủ động của người nuôi, rất cần sự đồng hành kịp thời của chính quyền và ngành chuyên môn, đặc biệt về vốn và giải pháp kỹ thuật.

Trước tác động ngày càng khó lường của biến đổi khí hậu, nghề nuôi tôm ở Nghệ An phải từng bước chuyển sang hướng phát triển bền vững hơn, dựa trên hạ tầng nuôi trồng có khả năng chống chịu thiên tai, quy trình an toàn sinh học nghiêm ngặt và sự chuẩn bị chủ động trong các tình huống rủi ro .

Quang An

Nguồn: Báo Nghệ An