[Người nuôi tôm] – Khô dầu đậu tương là một nguyên liệu quan trọng trong sản xuất thức ăn chăn nuôi và thủy sản, hiện đang được đề xuất áp dụng mức thuế suất ưu đãi đồng nhất 1%, thay vì mức 1% và 2% như hiện nay. Trước đó, các doanh nghiệp trong ngành thức ăn chăn nuôi và thủy sản liên tục gặp khó khăn trong việc tiếp cận mức thuế suất ưu đãi do một số bất cập trong quy định về mã số hàng hóa.

 

Bất cập về quy định mã số hàng hóa

Hiện nay, các sản phẩm khô dầu đậu tương đang bị áp các mức thuế suất khác nhau, chia theo dạng của sản phẩm: dạng bột thô, đang áp dụng thuế suất 2%; dạng bột mịn, dạng viên, dạng thanh, dạng khối, đang áp dụng thuế suất 1%. Điều này đã tạo ra nhiều khó khăn và bất cập cho các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi, thủy sản trong nước.

Việt Nam phải nhập khẩu 65% sản lượng khô dầu đậu tương để sản xuất thức ăn chăn nuôi. Ảnh: ST

 

Theo chú giải chi tiết từ Tổng cục Hải quan, nhóm 23.04 bao gồm các loại khô dầu và phế liệu rắn còn lại sau quá trình chiết xuất dầu từ hạt đậu tương, thông qua dung môi, ép hoặc ép quay. Những phế liệu này có giá trị dinh dưỡng cao, thường được sử dụng làm thức ăn chăn nuôi. Chúng có thể tồn tại dưới dạng bánh dẹt tròn mỏng (cakes), bột thô (meal) hoặc viên (pellets). Ngoài ra, nhóm này cũng bao gồm bột mịn (flour) từ hạt đậu tương đã khử chất béo, không phù hợp để làm thức ăn cho người.

Theo chú giải tổng quát Chương 23, thuật ngữ “viên” được dùng để chỉ tất cả các loại sản phẩm được nén thành dạng trụ hoặc miếng tròn, thông qua áp lực hoặc việc thêm chất kết dính (như mật rỉ đường, chất có tinh bột…) với hàm lượng không vượt quá 3% theo trọng lượng. Theo chú giải nhóm 11.03, bột thô là sản phẩm có kết cấu hạt thô hơn so với bột mịn, được tạo ra từ quá trình sàng lọc đầu tiên sau khi xay xát, hoặc từ việc nghiền lại và sàng lại các tấm từ quá trình xay xát ban đầu.

Mặt hàng khô dầu đậu tương, dùng làm thức ăn gia súc (không thích hợp dùng cho người), dạng bột thô (soybean meal) (dạng bột lẫn vảy nhỏ, hạt nhỏ, mảnh vụn nhỏ), thuộc mã số 2304.00.29. Mặt hàng khô dầu đậu tương, dùng làm thức ăn gia súc (không thích hợp dùng cho người), ở các dạng khác như dạng viên, dạng bánh, khối, thuộc mã số 2304.00.90. Theo Nghị định 144/2024/NĐ-CP ngày 01/11/2024, thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi mặt hàng khô dầu đậu tương có mã số hàng hóa 23040090 đã được giảm từ 2% xuống 1%.

Như vậy, đối với các nhóm hàng tương tự nhưng không nằm trong mã số hàng hóa 2304.00.29, dù có cùng mục đích sử dụng, khi nhập khẩu vẫn không được hưởng ưu đãi thuế quan. Điều này đã tạo ra những bất cập cho doanh nghiệp nhập khẩu trong nước, khiến họ gặp khó khăn trong việc tiếp cận các ưu đãi thuế quan này.

Doanh nghiệp không tiếp cận được với mức thuế ưu đãi

Đối với các doanh nghiệp ngành hàng thức ăn chăn nuôi và thủy sản Việt Nam, sự điều chỉnh thuế quan kịp thời là động lực quan trọng góp phần giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh, đảm bảo nguồn cung và ổn định giá cả lương thực, thực phẩm trong bối cảnh thị trường vẫn còn nhiều khó khăn. Tuy nhiên, kể từ khi nghị định này có hiệu lực vào ngày 16/12/2024, các doanh nghiệp đã gặp khó khăn trong việc tiếp cận chính sách hỗ trợ giảm thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi 1% đối với khô dầu đậu tương dùng làm thức ăn chăn nuôi. Nguyên nhân là do một số chi cục hải quan tại các địa phương đã áp mã số hàng hóa 23040029 cho mặt hàng này, dẫn đến thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi lên tới 2%.

Cụ thể, từ đầu tháng 12/2024, các chi cục hải quan TP. Hồ Chí Minh, Bà Rịa – Vũng Tàu áp mã số hàng hóa đối với mặt hàng này là 23040029, có thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi 2%. Trong khi đó, từ trước tháng 12/2024, bao gồm cả thời gian sau khi Thông tư 31/2022/TT-BTC có hiệu lực, các doanh nghiệp luôn khai báo Khô dầu đậu tương nhập khẩu dùng làm thức ăn chăn nuôi theo mã số hàng hóa 23040090 (có thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi 1%) trên hệ thống VNACC/VCIS của Tổng cục Hải quan và hệ thống đăng ký kiểm tra chuyên ngành của Cục Bảo vệ thực vật – Bộ NN&PTNT.

Theo Hội Chăn nuôi tỉnh Đồng Nai, tình hình này không chỉ làm tăng thời gian thông quan hàng hóa, phát sinh thêm chi phí mà còn dẫn đến tâm lý hiểu nhầm hoặc nghi ngờ của doanh nghiệp và dư luận đối với chủ trương, chính sách và tính đồng bộ, khách quan trong các quy định của cơ quan quản lý.

Ông Trịnh Hoàng Minh, một doanh nhân trong ngành thức ăn chăn nuôi, xác nhận, trước đây, các doanh nghiệp khi nhập khẩu khô dầu đậu tương dùng làm thức ăn chăn nuôi đều khai báo theo mã số hàng hóa 23040090 và đều được hải quan chấp nhận. Vì vậy các nhà nhập khẩu khô dầu đậu tương làm thức ăn chăn nuôi hiện đang thắc mắc không hiểu sao sau khi có Nghị định 144, một số chi cục hải quan lại yêu cầu doanh nghiệp nhập khẩu khô dầu đậu tương dùng làm thức ăn chăn nuôi khai báo mặt hàng này theo mã số 23040029 mà không phải là mã 23040090 như trước đây. 

Hiệp hội và hàng loạt doanh nghiệp gửi đơn kiến nghị

Đầu tháng 01/2025, Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai đã có công văn gửi Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ NN&PTNT, đề nghị các bộ xem xét kịp thời đưa ra giải pháp điều chỉnh, giảm thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đối với mặt hàng khô dầu đậu tương dùng làm thức ăn chăn nuôi có mã số hàng hóa 23040029 từ 2% xuống 1%, bằng với thuế suất của mã số hàng hóa 23040090.

Đồng thời, Hiệp hội cũng đề xuất các doanh nghiệp được phép hồi tố hoàn thuế nhập khẩu cho các lô hàng khô dầu đậu tương dùng làm thức ăn chăn nuôi nhập khẩu từ ngày 16/12/2024 theo Nghị định 144/2024/ NĐ-CP.

Cùng thời điểm, 15 doanh nghiệp hàng đầu trong ngành thức ăn chăn nuôi Việt Nam đã chính thức gửi công văn tới Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính và Bộ NN&PTNT, bày tỏ khó khăn trong việc tiếp cận chính sách hỗ trợ giảm thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đối với khô dầu đậu tương dùng làm thức ăn chăn nuôi. Các doanh nghiệp tham gia kiến nghị bao gồm những tên tuổi lớn như Công ty TNHH De Heus, Công ty TNHH Japfa Comfeed và Công ty TNHH Cargill Việt Nam… cho rằng việc hỗ trợ kịp thời sẽ giúp ngành chăn nuôi vượt qua khó khăn, đảm bảo nguồn cung thực phẩm an toàn và chất lượng cho người tiêu dùng.

Ngày 22/01, sau khi xem xét phản ánh từ hiệp hội và doanh nghiệp, Cục Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT) đã gửi công văn số 65/CN-TACN đến Tổng Cục Hải quan (Bộ Tài chính) về thuế suất khô dầu đậu tương dùng làm thức ăn chăn nuôi. Cục đề xuất hai mã số HS 2304.00.29 và 2304.00.90 cho mặt hàng này được áp dụng thuế suất 1% nhằm hỗ trợ ngành chăn nuôi trong nước.

Điều chỉnh thuế suất ưu đãi đồng nhất 1% cho mặt hàng khô dầu đậu tương

Tại hội nghị đối thoại gần đây, cơ quan hải quan đã lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp về mặt hàng khô dầu đậu tương nhập khẩu. Bà Đào Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Thuế xuất nhập khẩu (Tổng cục Hải quan), cho biết: “Chúng tôi đã gửi công văn đến Cục Quản lý, giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí (Bộ Tài chính) đề nghị điều chỉnh giảm thuế cho mặt hàng khô dầu đậu tương mã số 23040029, đảm bảo tất cả các dạng đều được hưởng ưu đãi”.

Cụ thể, Tổng cục Hải quan đề xuất giảm thuế suất nhập khẩu ưu đãi cho mặt hàng này từ 2% xuống 1%, tương đương với mã số 23040090, nhằm đảm bảo tất cả các dạng khô dầu đậu tương dùng làm thức ăn chăn nuôi đều áp dụng cùng mức thuế.

Quyết định điều chỉnh thuế suất ưu đãi đồng nhất 1% cho mặt hàng khô dầu đậu tương là một tín hiệu đáng mừng, thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với ngành chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản. Việc này không chỉ giúp giảm giá thành sản xuất, nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp mà còn góp phần đảm bảo an ninh lương thực quốc gia. Việc điều chỉnh chính sách thuế là một bước đi cần thiết để hỗ trợ ngành chăn nuôi Việt Nam hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Chính sách này sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam cạnh tranh hiệu quả hơn với các doanh nghiệp nước ngoài.

Phạm Huệ (Tổng hợp)