[Người nuôi tôm] – Nghề nuôi tôm tại Việt Nam ngày càng phát triển với nhiều mô hình nuôi tiên tiến, trong đó mô hình nuôi tôm trong bể xi măng đang nhận được sự quan tâm lớn của người nuôi.

 

Đây là một phương pháp nuôi khá phổ biến, giúp kiểm soát tốt môi trường nước, hạn chế dịch bệnh và nâng cao năng suất. Đặc biệt, mô hình này được áp dụng rộng rãi ở khu vực miền Bắc nhờ tính phù hợp với điều kiện tự nhiên và thổ nhưỡng.

Mô hình nuôi tôm trên bể xi măng của anh Nguyễn Văn Cường (Nam Định) đã mang lại thành công nhiều vụ nuôi

 

Đặc điểm mô hình nuôi tôm trong bể xi măng

Nuôi tôm trong bể xi măng là phương pháp nuôi tôm trong các bể được làm từ vật liệu xi măng. Đây là một trong những phương pháp nuôi tôm nước ngọt hiện đại và phổ biến, được áp dụng rộng rãi trong nuôi trồng thủy sản. Tùy theo yêu cầu và điều kiện cụ thể của từng vùng, bể xi măng có thể được xây dựng trên mặt đất hoặc đào xuống đất. Mô hình này được nhiều hộ nuôi tôm tại các tỉnh Nam Định, Thái Bình, Hải Phòng áp dụng, mang lại hiệu quả kinh tế cao và bền vững. Nuôi tôm trong bể xi măng cho phép người nuôi có thể kiểm soát và điều chỉnh các yếu tố như nhiệt độ, độ pH, độ mặn và nồng độ oxy hòa tan trong nước một cách hiệu quả.

Để thực hiện nuôi tôm trong bể xi măng cần phải đáp ứng những vấn đề như: Cơ sở vật chất kỹ thuật phải được trang bị đầy đủ, với hệ thống điện 3 pha và máy phát điện dự phòng, hệ thống quạt, oxy đáy, hệ thống xi phông…; Nhân lực có trình độ, am hiểu kỹ thuật và có thiết bị đo đạc, để kiểm soát môi trường, mầm bệnh. Nguồn vật tư đầu vào như con giống, thức ăn, chế phẩm vi sinh chất lượng và được kiểm soát chặt chẽ. Bể nuôi tôm được thiết kế rộng khoảng 25 – 40 m2, chiều cao hơn 1m; mật độ thả từ 220 – 250 con/m2. Với 1 bể nuôi 40 m2 sẽ thả khoảng 1.000 con tôm giống. Trong bể nuôi được lắp đặt máy sục khí, hệ thống cấp thoát nước ra ngoài riêng biệt. Trước khi thả giống tiến hành cấp nước khoảng 50 – 60 cm và sử dụng TCCA để khử trùng triệt để bể nuôi, 3 ngày sau tháo hết nước và sục rửa.

Môi trường thích hợp nuôi tôm thẻ chân trắng: Nhiệt độ nước 20 – 300C; độ mặn 5 – 30 ‰, tốt nhất là 10 – 25 ‰; pH 7,5 – 8; oxy hoà tan 4 mg/l, > 2 mg/l; độ trong 30 – 50 cm; màu nước xanh lục, xanh vỏ đậu hoặc mận chín. Cần có đủ nguồn nước mặn, cấp thoát nước thuận tiện. Hệ thống nuôi tôm thẻ chân trắng trong bể xi măng gồm 2 bể xi măng trong nhà có mái che kín diện tích 100 m2/bể, mực nước được duy trì khi nuôi là 1 m; Hệ thống ao nuôi cấp 2 gồm 4 ao nổi lót bạt hoàn toàn ngoài trời, trong đó, có 2 ao diện tích 500 m2/ao và 2 ao diện tích 1.000 m2/ao. Ngoài ra, trại nuôi tôm còn được trang bị 8 máy đẩy nước phối trộn với khí và 4 máy cho tôm ăn tự động.

Mô hình lý tưởng với nhiều ưu điểm vượt trội

Mô hình nuôi tôm trong bể xi măng đã và đang ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt là trong các trang trại nuôi tôm quy mô vừa và nhỏ hoặc những khu vực có không gian hạn chế. Đây là một giải pháp hiệu quả cho việc nuôi tôm với nhiều ưu điểm vượt trội so với các mô hình khác.

Tiết kiệm không gian và chi phí đất đai

Trong các khu vực có diện tích hạn chế hoặc đất đai đắt đỏ, bể xi măng giúp tận dụng không gian một cách hiệu quả. Bể có thể được đặt nổi trên mặt đất, giúp tiết kiệm diện tích mà vẫn đạt hiệu quả nuôi trồng tốt. Ngoài ra, mô hình nuôi tôm trong bể xi măng còn giúp tiết kiệm chi phí và công sức lao động. Hệ thống cấp thoát nước thông minh giúp giảm thời gian và nhân lực trong việc thay nước và làm sạch bể. Đồng thời, do bể được xây dựng cố định và có tuổi thọ cao, chi phí duy trì và sửa chữa cũng thấp hơn so với các mô hình nuôi khác. Đây là một yếu tố quan trọng giúp người nuôi tôm có thể phát triển bền vững và ổn định hơn trong dài hạn.

Kiểm soát môi trường dễ dàng

Một trong những lợi ích lớn nhất của mô hình nuôi tôm trong bể xi măng là khả năng kiểm soát môi trường nuôi tốt hơn so với các hình thức truyền thống. Với thiết kế khép kín, người nuôi có thể dễ dàng điều chỉnh các thông số quan trọng như độ mặn, nhiệt độ và oxy hòa tan. Khi sử dụng hệ thống xử lý nước tuần hoàn, chất lượng nước được duy trì ổn định, hạn chế tối đa ô nhiễm môi trường. Nhờ vậy, tôm nuôi có thể phát triển khỏe mạnh hơn.

Giảm thiểu rủi ro dịch bệnh

Bể xi măng thường có khả năng chịu được điều kiện môi trường thời tiết khắc nghiệt, giảm thiểu sự tiếp xúc của tôm với môi trường bên ngoài, từ đó hạn chế nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh. Hệ thống bể kín và các biện pháp kiểm soát tốt giúp tôm được bảo vệ khỏi các mầm bệnh có trong nguồn nước tự nhiên hoặc từ bên ngoài.

Hiệu quả kinh tế cao

Mặc dù chi phí đầu tư ban đầu có thể cao hơn so với mô hình ao đất, nhưng bể xi măng có thể giúp tiết kiệm chi phí lâu dài nhờ vào khả năng tái sử dụng nước, giảm thiểu chi phí nước mới và tăng hiệu suất nuôi. Bể có thể nuôi được mật độ tôm cao, giúp tăng năng suất và lợi nhuận cho người nuôi.

Dễ dàng quản lý và bảo trì

Bể nuôi tôm bằng xi măng giúp việc quản lý và vệ sinh dễ dàng hơn so với các mô hình nuôi khác. Bể tròn giúp nước lưu thông tốt hơn và giảm bớt hiện tượng tích tụ chất bẩn ở các góc, làm sạch dễ dàng hơn. Trong khi đó, bể vuông có thể giúp tận dụng tối đa diện tích đất, dễ dàng sắp xếp và bố trí thành nhiều dãy và việc thi công cũng đơn giản hơn.

Ứng dụng công nghệ cao

Mô hình nuôi tôm bể xi măng tại Quảng Ninh 

 

Các bể xi măng có thể được trang bị hệ thống điều khiển tự động về nhiệt độ, oxy hòa tan và các yếu tố môi trường khác, giúp tăng hiệu quả sản xuất. Điều này rất phù hợp với các trại nuôi tôm áp dụng mô hình nuôi tôm công nghệ cao. Hiện nay, mô hình này đang ngày càng được cải tiến với việc ứng dụng công nghệ hiện đại vào quá trình nuôi. Nhiều hộ nuôi đã lắp đặt hệ thống cảm biến để theo dõi chất lượng nước, cảnh báo sớm các chỉ số bất thường và điều chỉnh kịp thời. Một số trang trại còn áp dụng hệ thống cho ăn tự động giúp tối ưu hóa lượng thức ăn, tránh lãng phí và giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước.

Như vậy, so với các mô hình khác như ao lót bạt hay ao bể nổi khung thép, mô hình nuôi tôm trong bể xi măng có nhiều ưu điểm vượt trội. Cụ thể, ao lót bạt thường có chi phí đầu tư ban đầu thấp hơn, nhưng độ bền của bạt không cao và dễ bị hư hỏng trong quá trình sử dụng. Đối với ao bể nổi khung thép thì linh hoạt và dễ di chuyển, nhưng chi phí xây dựng và bảo trì khá cao. Trong khi đó, bể xi măng vừa có độ bền cao, vừa dễ dàng quản lý, giúp người nuôi kiểm soát tốt các yếu tố môi trường mà không phải lo lắng về hư hỏng vật liệu sau thời gian dài sử dụng.

Bên cạnh đó, mô hình nuôi tôm trong bể xi măng không chỉ phù hợp với các hộ nuôi nhỏ lẻ mà còn có tiềm năng mở rộng quy mô cho các doanh nghiệp lớn. Với những ưu điểm vượt trội về kiểm soát môi trường, nâng cao năng suất và giảm thiểu rủi ro dịch bệnh, mô hình này đang được nhiều doanh nghiệp thủy sản lớn đầu tư và phát triển. Điều này giúp hình thành chuỗi sản xuất khép kín, từ khâu nuôi trồng đến chế biến và xuất khẩu, nâng cao giá trị kinh tế của ngành tôm Việt Nam.

 

Mô hình cần được nhân rộng

Nuôi tôm trong bể xi măng đang trở thành mô hình được nhiều bà con áp dụng. Bởi nó quản lý dễ dàng, chăm sóc và thu hoạch thuận tiện. Mô hình nuôi tôm mới này khắc phục được hầu hết các nhược điểm của nuôi ao đất, đem đến hiệu quả kinh tế cao hơn. Anh Nguyễn Văn Vinh, một nông dân tại xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận, là người tiên phong trong việc áp dụng mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng trong bể xi măng tròn có mái che. Anh đã xây dựng 13 bể nuôi với tổng diện tích 2,6 ha, mỗi bể có diện tích khoảng 2.000 m² và chứa được 4.000 m³ nước. Các bể được trang bị hệ thống sục khí và hệ thống cấp thoát nước riêng biệt, giúp kiểm soát và xử lý dịch bệnh hiệu quả. Nhờ áp dụng mô hình này, anh Vinh đã đạt được thu nhập hàng chục tỷ đồng mỗi năm.

Nối tiếp sự thành công, tại tỉnh Nam Định, anh Nguyễn Văn Cường ở xã Hải Đông đã áp dụng mô hình nuôi tôm trong bể xi măng với diện tích mỗi bể khoảng 25 m², chiều cao hơn 1 m. Anh thả tôm với mật độ khoảng 400 con/m², cao gấp 5 – 6 lần so với mật độ nuôi trong ao truyền thống. Để đảm bảo môi trường nuôi ổn định, anh đầu tư thêm khung thép hình chóp lắp đặt dàn mái che, giúp kiểm soát nhiệt độ và chủ động về thời vụ. Mô hình của anh đã thành công và được nhiều hộ trong xã học theo.

Dù có nhiều lợi ích, mô hình nuôi tôm trong bể xi măng vẫn đối mặt với một số thách thức. Việc xây dựng bể đòi hỏi mặt bằng phù hợp và nguồn vốn đầu tư ban đầu khá lớn. Ngoài ra, người nuôi cần có kiến thức kỹ thuật để vận hành hệ thống một cách hiệu quả. Tuy nhiên, trong bối cảnh ngành thủy sản đang ngày càng chú trọng vào phát triển bền vững, mô hình nuôi tôm trong bể xi măng vẫn là một giải pháp hiệu quả giúp nâng cao năng suất và giảm tác động tiêu cực đến môi trường. Bên cạnh đó, với sự hỗ trợ của công nghệ và chính sách phát triển phù hợp, mô hình này hứa hẹn sẽ tiếp tục được nhân rộng, góp phần đưa ngành tôm Việt Nam vươn xa trên thị trường quốc tế.

Trần My (Tổng hợp)