[Tạp chí Người Nuôi Tôm] – Mưa lớn kéo dài nhiều ngày sẽ khiến môi trường sống của con tôm bị thay đổi. Các hộ nuôi tôm hiện đang tập trung chăm sóc và phòng bệnh cho con nuôi vốn “khó tính” này.

Tỷ lệ chết khi có mưa lớn giao động từ 2-3%, thậm chí tới 50% nếu mưa kéo dài cả tuần.

 

1. Xử lý môi trường

Ngay sau những cơn mưa, việc làm cần được ưu tiên chính là tiến hành kiểm tra bờ ao, cống cấp thoát nước… để biết được tình trạng ao nuôi và lượng thủy sản nuôi có thất thoát hay không. Sau đó, thu dọn, vớt rác, lá cây, thân cây bị đổ xung quanh để làm sạch ao và tránh lá cây bị thối gây ô nhiễm cho nguồn nước trong ao.

Tiếp đến, cần tiến hành theo dõi các hoạt động của thủy sản nuôi như màu sắc cơ thể, hình dạng bên ngoài, sức ăn… để kiểm tra sức khỏe của tôm, cá nuôi. Kiểm tra các thông số môi trường như pH, độ mặn, DO, NH₃, độ đục… để có biện pháp xử lý kịp thời.

2. Cân bằng mực nước

Mực nước trong ao nuôi không nên để quá sâu hoặc quá cạn và phải tùy thuộc vào từng giai đoạn nuôi. Đối với tôm, cá nuôi thương phẩm, mực nước tối ưu để hạn chế sự ảnh hưởng của thời tiết khoảng 1,2 – 1,5 m. Sau mưa, lượng nước trong ao thường lên cao, vì vậy, cần xả bớt lượng nước tầng mặt trong ao để duy trì mực nước thích hợp và tránh gây ra hiện tượng phân tầng nước.

Khi xả nước cần phải lưu ý để tránh làm giảm độ mặn đột ngột (trong ao nuôi tôm), tránh tràn bờ, vỡ cống (do lượng nước sau mưa bão là rất lớn).

3. Kiểm soát độ kiềm, độ trong

Sau mưa, nước ao thường bị đục, độ kiềm có thể bị giảm do các chất hữu cơ, hạt sét bị nước mưa cuốn trôi từ trên bờ xuống. Khắc phục bằng cách sử dụng muối vô cơ như nhôm sunfat (Al2(SO₄)₃) để tạo kết tủa và lắng tụ hay thạch cao với liều lượng 30 kg/1.000 m² và lặp lại 2 – 3 lần.

Dùng Dolomite liều lượng 10 – 20 kg/1.000 m³ (đối với ao nuôi tôm) xử lý từ từ cho đến khi độ kiềm đạt ngưỡng cho phép.

Ngoài ra, cần kiểm tra các yếu tố khác như lượng khí độc trong ao để có biện pháp xử lý kịp thời. Sau khi ổn định được độ trong, tiến hành gây lại màu nước cho ao nuôi.

4. Cung cấp oxy

Oxy hòa tan (DO) là một trong những yếu tố chất lượng nước quan trọng nhất và dễ phát sinh vấn đề nhất trong nuôi trồng thủy sản; lượng DO thực tế trong nước chịu sự ảnh hưởng chung của các nhân tố sinh học, vật lý và hóa học mà thay đổi theo thời gian. Do đó, cần đảm bảo DO ở ngưỡng thích hợp cho sự phát triển của thủy sản nuôi.

Tiến hành chạy quạt nước và sục khí liên tục để cung cấp oxy trong ao. Đồng thời, người nuôi cần dự trữ thêm viên oxy tức thời để phòng cho trường hợp thiếu oxy khẩn cấp.

5. Ổn định pH

Khi mưa xuống, pH trong ao sẽ bị giảm xuống đột ngột; do đó trước và trong lúc mưa nếu không xử lý tốt như không rải vôi để ổn định pH, thì sau mưa pH trong ao nuôi cũng ở mức thấp và không ổn định.

Khi kiểm tra pH trong ao nếu thấy pH chưa đạt ngưỡng thích hợp cần bón CaCO₃ với lượng 15 – 20 kg/100 m².

6. Quản lý thức ăn

Giảm 30 – 40% lượng thực ăn vào thời điểm này tránh làm ảnh hưởng đến môi trường, chất lượng nước. Thay vào đó, tăng cường sức đề kháng cho tôm đặc biệt là các nhóm vitamin C, giảm lượng thức ăn nhưng vẫn đảm bảo đủ chất dinh dưỡng cho tôm.

7. Quản lý dịch bệnh

Khi mưa lũ đến, tôm cá thường dễ bị bệnh do các yếu tố thay đổi thất thường, nhất là thủy sản nuôi lồng bè. Các bệnh thường gặp trong thời điểm này chủ yếu là do ký sinh trùng (trùng mỏ neo, trùng bánh xe…), vi khuẩn (Aeromonas, Vibrio…) gây ra. Vì vậy, cần phòng bệnh bằng cách cho tôm, cá ăn đầy đủ, tránh những thức ăn bị mốc, thối.

Dùng thuốc hay hóa chất tắm cho cá trong ao nuôi như muối ăn 2 – 4%, CuSO₄ 2 – 5%, formaline 25 – 30 ppm hoặc phun trực tiếp xuống ao với liều lượng nhỏ hơn 10 lần. Đối với lồng bè, có thể treo túi vôi hoặc viên Vicatotheo hướng dẫn để phòng bệnh.

Hiểu Linh (Tổng hợp)