Qua phản ánh của cử tri và báo chí, Ban Kinh tế – Ngân sách HĐND tỉnh Phú Yên đã tổ chức khảo sát thực địa việc xả thải, gây ô nhiễm môi trường tại khu vực nuôi trồng thủy sản ở 2 thôn Phước Đồng và Xuân Hòa thuộc xã An Hòa Hải (huyện Tuy An). Đoàn công tác đã khảo sát tại 2 đơn vị gồm khu vực nuôi tôm của Công ty TNHH Sản xuất – Thương mại và Vận tải Trí Huệ (Công ty Trí Huệ) và Trạm giống thủy sản thuộc Trung tâm Giống nông nghiệp (Sở NN-PTNT).

Chưa thực hiện đúng quy trình xử lý nước thải

Theo báo cáo của Sở TN-MT, Trung tâm Giống nông nghiệp đã tiếp nhận bàn giao, quản lý, vận hành công trình Trung tâm Giống thủy sản nước mặn tỉnh Phú Yên (nay là Trạm giống thủy sản) từ Ban quản lý Các dự án đầu tư xây dựng tỉnh từ tháng 3/2021. Dự án đã được UBND tỉnh phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM), quy trình xử lý nước thải gồm: nước thải – hồ lắng 1 – hồ lắng 2 – hồ lắng 3 – hồ xử lý sinh học 1 – hồ xử lý sinh học 2 (nuôi rong biển, cỏ biển, cá…) – hồ xử lý sinh học 3 (nuôi rong biển, cỏ biển, cá…) – hồ khử trùng (bằng Chlorine) – nguồn tiếp nhận (biển).

Còn đối với khu vực nuôi tôm của Công ty Trí Huệ thuộc dự án vùng nuôi tôm An Hải (nay là xã An Hòa Hải, có 3 doanh nghiệp thuê 20ha đất để nuôi tôm) được UBND tỉnh phê duyệt báo cáo ĐTM. Theo đó, quy trình xử lý nước thải gồm: nước thải – bể lắng (ao lắng bùn) – bể xử lý 1 (ao nuôi rong biển) – bể xử lý 2 (ao chứa lắng) – bể xử lý 3 (bể chứa, khử trùng) – nước thải ra biển.

Theo Ban Kinh tế – Ngân sách HĐND tỉnh, qua khảo sát thực tế tại Trạm giống thủy sản, đoàn khảo sát nhận thấy Trung tâm Giống nông nghiệp đưa vào hoạt động nuôi thử nghiệm rong sụn và nuôi thương phẩm tôm thẻ từ tháng 6/2021 (không sản xuất giống). Quá trình vận hành chưa đảm bảo quy trình xử lý nước thải theo báo cáo ĐTM được duyệt, thực tế chỉ qua các bước: nước thải – hồ cấp 1 (2 hồ xử lý vi sinh) – hồ cấp 2 (khử trùng) – nguồn tiếp nhận (biển) nên không đảm bảo quy trình xử lý nước thải, gây ô nhiễm môi trường như báo chí phản ánh. Tại thời điểm khảo sát, Trung tâm Giống nông nghiệp chỉ mới khắc phục việc rò rỉ nước thải phía cống xả bên ngoài hàng rào nhưng mùi hôi của nước xả vẫn rất nặng.

Qua khảo sát tại khu vực xử lý nước thải nuôi tôm của Công ty Trí Huệ, thực tế chỉ qua các bước: nước thải – bể lắng (ao lắng bùn) – bể xử lý 1 (ao chứa lắng) – bể xử lý 2 (ao chứa lắng) – nước thải ra biển; thiếu một bể xử lý 3 (bể chứa, khử trùng) theo quy định. Ngoài ra, chủ doanh nghiệp chưa chấp hành nghiêm túc quyết định xử phạt của cơ quan chức năng nhưng đã tiếp tục tái phạm.

Nhiều thông số vượt quy chuẩn cho phép

Theo báo cáo của Sở TN-MT, ngày 8/9, Sở TN-MT thành lập tổ công tác, phối hợp với UBND huyện Tuy An đến hiện trường khu vực nuôi tôm ở 2 thôn Phước Đồng và Xuân Hòa thuộc xã An Hòa Hải, phát hiện có 3 điểm xả nước thải nuôi tôm trực tiếp ra biển của 3 đơn vị gồm Trạm giống thủy sản, Công ty Trí Huệ và Công ty TNHH Thủy sản Trường Hải. Tổ công tác đã lập biên bản, lấy mẫu nước thải đưa đi xét nghiệm. Đến ngày 16/9, Sở TN-MT tiếp tục thành lập tổ công tác, phối hợp với UBND huyện Tuy An kiểm tra, lấy mẫu nước thải của 3 đơn vị nói trên đưa đi xét nghiệm.

Kết quả phân tích mẫu nước thải ngày 8/9 của Trạm giống thủy sản cho thấy nước thải của đơn vị này có 4/7 thông số vượt quy chuẩn cho phép; Công ty Trí Huệ có 5/7 thông số vượt quy chuẩn, còn mẫu nước thải ngày 16/9 cũng của doanh nghiệp này có 5/7 thông số vượt quy chuẩn.

Theo Trung tâm Giống nông nghiệp, do hệ thống xử lý nước thải đang vận hành chỉ có 2 cấp (2 ao chứa nước thải và 1 ao xử lý nước thải), mặt khác các ao này lại thông nhau bằng cống bê tông dưới đáy ao nên khó khăn trong quá trình xử lý nước thải. Trong quá trình nuôi, nước thải từ hồ xảy ra sự cố rò rỉ nước thải tại ao xử lý cấp 2 (không thể đóng kín 100%, do lỗi thi công). Ông Trần Hưng Lợi, Giám đốc Trung tâm Giống nông nghiệp, cho biết: Công trình Trạm giống thủy sản mới bàn giao cho đơn vị quản lý, vận hành từ tháng 3/2021 đến nay nên vẫn còn trong thời gian bảo hành. Sau khi xảy ra sự cố rò rỉ nước thải, Trung tâm Giống nông nghiệp đã phối hợp với đơn vị thi công công trình khẩn trương khắc phục sự cố và đến ngày 30/9 đã khắc phục xong. Cụ thể, đã khắc phục sự cố rò rỉ nước tại cống thoát của ao xử lý nước ra môi trường; cải tạo lại các cống giữa hồ chứa nước thải cấp 1 và hồ xử lý nước thải cấp 2 nhằm lấy nước tầng mặt từ hồ chứa nước thải cấp 1 qua hồ xử lý nước thải cấp 2 để thuận tiện và hiệu quả trong việc xử lý nước thải.

Theo báo cáo của UBND huyện Tuy An, tình trạng xả thải vượt quy chuẩn trực tiếp ra biển của Công ty Trí Huệ đã diễn ra thời gian dài. Các cơ quan chức năng đã vào cuộc kiểm tra, xử lý, xử phạt vi phạm hành chính nhiều lần (gần đây nhất là tháng 7/2021, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành quyết định xử phạt hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với Công ty Trí Huệ với số tiền 457 triệu đồng, buộc khắc phục hậu quả và thực hiện đúng nội dung báo cáo ĐTM trong vòng 45 ngày kể từ ngày 27/7/2021). Tuy nhiên, đến tháng 9/2021, doanh nghiệp này tiếp tục tái diễn hành vi nói trên, gây ảnh hưởng đến đời sống bà con trong khu vực và gây bức xúc trong nhân dân.

Theo Ban Kinh tế – Ngân sách HĐND tỉnh, tại thời điểm khảo sát, Công ty Trí Huệ vẫn chưa chấp hành nộp phạt và thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả nhằm thực hiện đúng nội dung báo cáo ĐTM đã được duyệt theo quyết định xử phạt vi phạm hành chính ngày 27/7/2021 của UBND tỉnh. Theo báo cáo của Công ty Trí Huệ, nguyên nhân doanh nghiệp chưa thực hiện nộp phạt và khắc phục, thực hiện đúng nội dung báo cáo ĐTM là do doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19. Ngoài ra, thời gian khắc phục và hoàn thiện hệ thống xử lý môi trường rơi vào thời điểm thực hiện giãn cách xã hội trên địa bàn tỉnh theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ nên doanh nghiệp chưa thể huy động lực lượng nhân lực và thiết bị để thi công.

Khẩn trương khắc phục

Mới đây, đồng chí Lê Thanh Đồng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh ký văn bản đề nghị UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo xử lý vấn đề xả thải, gây ô nhiễm môi trường tại vùng nuôi tôm thuộc xã An Hòa Hải. Theo đó, đối với sai phạm của Trạm giống thủy sản, đề nghị chỉ đạo kiểm tra, rà soát để đánh giá, làm rõ nguyên nhân chủ quan, khách quan trong quá trình xây dựng, vận hành trung tâm để phát sinh việc xả thải vượt quy chuẩn. Trong đó làm rõ sự phù hợp giữa thiết kế công trình với quy trình xử lý nước thải đã được phê duyệt; giữa việc sử dụng, vận hành nuôi tôm thương phẩm với công năng được giao của trung tâm; trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị có liên quan trong việc gây ô nhiễm môi trường, gây bức xúc trong dư luận. Đồng thời xử lý nghiêm hành vi vi phạm về ô nhiễm môi trường của trung tâm theo quy định để đảm bảo công bằng trong xử lý vi phạm giữa các chủ thể nuôi tôm thương phẩm tại vùng nuôi tôm An Hòa Hải.

Đối với sai phạm của Công ty Trí Huệ, đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng yêu cầu doanh nghiệp khắc phục ngay tình trạng xả thải vượt quy chuẩn, gây ô nhiễm môi trường và thực hiện nghĩa vụ nộp phạt theo Quyết định xử phạt vi phạm hành chính ngày 27/7/2021 của Chủ tịch UBND tỉnh. Đồng thời có giải pháp xử lý phù hợp, nghiêm minh việc doanh nghiệp chưa thực hiện quyết định xử phạt, lại tiếp tục tái phạm việc xả thải gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng cuộc sống của người dân.

UBND tỉnh cần chỉ đạo Sở TN-MT hướng dẫn các chủ thể nuôi tôm trong khu vực nuôi tôm An Hòa Hải thực hiện đúng quy trình, thủ tục về báo cáo tác động môi trường và tăng cường kiểm tra công tác quản lý, bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh. Tổ chức hoạt động có hiệu quả đường dây nóng tiếp nhận và xử lý thông tin phản ánh, kiến nghị của tổ chức, cá nhân về ô nhiễm môi trường, đặc biệt chú ý công tác dự báo và kiểm soát các điểm nóng về ô nhiễm môi trường. Thường xuyên theo dõi, kiểm tra, kiểm soát, giám sát các nguồn thải vào các lưu vực sông, biển và kịp thời yêu cầu các doanh nghiệp khắc phục khi phát hiện có dấu hiệu bất thường trên cơ sở phân tích kết quả mẫu nước thải xả ra môi trường của các doanh nghiệp; kịp thời kiến nghị xử lý hoặc báo cáo cơ quan có thẩm quyền xử lý đối với các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường.

UBND tỉnh cũng cần chỉ đạo Sở NN-PTNT phối hợp với các địa phương rà soát, đánh giá việc thực hiện quy hoạch vùng nuôi tôm trên địa bàn tỉnh nói chung và trên địa bàn huyện Tuy An nói riêng đảm bảo hiệu quả và đáp ứng các yếu tố, tiêu chuẩn về môi trường, nhất là hệ thống xử lý nước thải cho vùng nuôi tôm ven biển. Đồng thời rà soát quy hoạch phát triển nuôi trồng thủy sản và phát triển du lịch khu vực ven biển, đảm bảo phát triển hài hòa, bền vững, tránh phá vỡ cảnh quan khu vực này, phát huy thế mạnh của địa phương…

UBND tỉnh cần tiếp tục chỉ đạo UBND cấp huyện và cấp xã thường xuyên giám sát, đôn đốc, nhắc nhở các tổ chức, doanh nghiệp chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường. Chỉ đạo UBND huyện Tuy An thông báo đến cử tri xã An Hòa Hải về kết quả khảo sát của Ban Kinh tế – Ngân sách HĐND tỉnh để biết và theo dõi quá trình triển khai thực hiện của các cơ quan có thẩm quyền trong việc xử lý tình hình xả thải, gây ô nhiễm môi trường của Công ty Trí Huệ và Trạm giống thủy sản.

Nguồn tin: Báo Phú Yên