[Tạp chí Người Nuôi Tôm] – Tại Trung Quốc, một nhóm nghiên cứu đã tiến hành thử nghiệm mô hình nhân giống ba chiều tôm ruộng (tôm hùm nước ngọt Úc) và ếch (ễnh ương) tại thành phố Liên Châu, tỉnh Quảng Đông và đạt được thành công bước đầu. 

Mô hình kết hợp giữa trồng lúa, nuôi tôm nước ngọt và ếch tại Trung Quốc

Chuẩn bị

Điều kiện ruộng lúa

Ruộng thử nghiệm nằm ở làng Qingcaodong, thị trấn Tây An, thành phố Liên Châu, với diện tích 2 mu (~1,3ha), đất cứng màu nâu vàng, áp dụng thiết kế đào rãnh kiểu chữ “L”. Rãnh rộng 1,5 ~ 2,0m, độ sâu 0,8m, diện tích rãnh chiếm khoảng 10% tổng diện tích ruộng. Lắp đặt hàng rào cá ở cửa xả nước, đặt một số thảm cho ếch trên mương và phủ lưới trên ruộng lúa để ngăn chim và các loài động vật ăn thịt khác ăn ếch.

Chất lượng nước

Nguồn nước tưới ruộng là nước hồ chứa đủ dùng quanh năm, trong và không bị ô nhiễm, nhiệt độ hàng năm thay đổi theo nhiệt độ địa phương, độ pH khoảng 7,3.

Trồng thủy sinh

Cây thủy sinh Elodea được trồng theo rãnh chữ L của ruộng lúa không chỉ là nơi trú ẩn tự nhiên mà còn là thức ăn cho tôm hùm. Bón phân và tưới nước sau 5 ngày, bón phân bò hoai hoặc phân gà làm phân bón lót ruộng, bón phân hữu cơ 200kg/1,3 ha. Sau hai tuần bón phân và tưới nước, tăng mực nước lên khoảng 60 cm, cấy Elodea trước cuối tháng 3, trồng một cây cách nhau 3m và giữ tỷ lệ che phủ của cây thủy sinh khoảng 60% trong thời kỳ sinh sản.

Trồng lúa

Giống Liangyou 911, cấy thủ công vào ngày 29/6, thu hoạch sau 115 ngày.

Tôm, ếch thả nuôi

Ngày 8/8, thả con giống tôm hùm nước ngọt Úc (trọng lượng trung bình 10,25g) size 6-8 cm/0.65ha, tổng số lượng 2.000 con; ngày 17/8 thả ễnh ương size 20-30 gram/con, thả 2.000 con.

Quản lý hàng ngày

Khâu chăm sóc

Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng để xem có rò rỉ nước hoặc sập giàn không, sau khi phát hiện kịp thời khắc phục, đặc biệt chú ý đến tính nguyên vẹn của thiết bị chặn cá không để bị tắc tấm chặn cá, đồng thời thường xuyên tháo các phụ kiện trên hàng rào chặn cá đảm bảo lấy, thoát nước thông suốt. Toàn bộ quá trình không sử dụng thuốc trừ sâu và không bón thúc cho lúa.

Quản lý cho ăn

Sau khi thả ễnh ương con vào một ngày, bắt đầu cho ếch ăn, tuân thủ nguyên tắc “tứ quyết”, đó là “thời điểm, cố định, định tính và định lượng”, cho ăn 60% vào buổi sáng và 40% vào buổi chiều và không cho ăn khi trời mưa. Trong quá trình nuôi, các hoạt động và bệnh tật của tôm, ếch nuôi được quan sát vào mỗi buổi sáng và chiều tối.

Thu hoạch

Khi lúa được thu hoạch, trọng lượng trung bình của ếch sẽ đạt khoảng 4g/con, kích thước có sự khác nhau giữa các cá thể, tính đồng đều về ngoại hình và số lượng không cao. Những con có trọng lượng thấp sẽ tiến hành nuôi tiếp và bán sau Tết. Trước khi thu hoạch lúa khoảng 10-20 ngày, có thể dùng lồng đất để thu hoạch dần tôm, mỗi lần thu hoạch từ 5-10 kg.

Phân tích lợi ích

Tổng cộng thử nghiệm này thu hoạch được 1.758 kg lúa khô (tính 2 tệ/kg) và 2 tấn ếch, giá bán thời điểm đó là 18 tệ/kg, 30 kg tôm với đơn giá 83 tệ/kg. Tổng chi phí đầu vào hạt giống là 60 nhân dân tệ, thức ăn ếch 912kg (5.500/tệ/tấn), ếch giống 4.000 nhân dân tệ, không bao gồm nhân công và cước vận chuyển, tổng giá trị đầu ra là 31.940 nhân dân tệ và giá trị đầu ra trên mỗi mu (~0.65ha) đạt 15.970 nhân dân tệ, tức là rất có lãi.

Mô hình này được chứng minh có thể mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt, việc nhân giống về cơ bản thành công, việc nuôi xen kẽ giữa tôm và ếch vừa tiết kiệm được thức ăn cho tôm, vừa tận dụng được diện tích, rất khả thi.

Nhưng cũng có những vấn đề cần quan tâm: Cần bàn đến mật độ ếch thích hợp trên ruộng lúa; còn một số vấn đề trong quản lý như lãng phí thức ăn khi cho ếch ăn, quan sát, theo dõi chưa đầy đủ. Chất lượng nước dự trữ sẵn có để cải thiện chất lượng nước thả giống tôm, ếch. Sản lượng thực tế của tôm hùm nước ngọt Úc trên mỗi ha là ít nhất 130kg (ước tính dựa trên sản lượng tôm khi trồng lúa và tôm trong năm trước). Giá ếch tương đối cao, nếu giá thị trường thông thường là 9 nhân dân tệ một cân, thì tổng giá trị sản lượng sẽ là 14.000 nhân dân tệ, năng suất mỗi ha là 10.769 nhân dân tệ, lợi ích cao hơn nhiều so với chỉ trồng lúa.

Tố Uyên (Theo Ocean and Fisheries Magazine)