Thời gian gần đây, nuôi tôm áp dụng công nghệ cao đang dần trở thành xu hướng mới trong ngành công nghiệp tôm. Không chỉ có lợi thế về diện tích, mật độ và số vụ nuôi, nuôi tôm công nghệ cao còn mang lại giá trị lợi ích cho sức khỏe tôm nuôi, giúp tôm đạt chất lượng cao, đáp ứng được với yêu cầu chất lượng tôm ngày một khắt khe. Phong trào nuôi tôm công nghệ cao ngày càng lan tỏa rộng rãi và được nhiều bà con nông dân các tỉnh trên cả nước đón nhận.

Mô hình nuôi tôm 2 giai đoạn mang lại hiệu quả cao

Trung tâm Khuyến nông Quảng Ninh có những mô hình làm thay đổi phần nào cách nuôi tôm truyền thống có năng suất thấp kèm theo rủi ro về dịch bệnh. Được chọn thí điểm sử dụng mô hình thử nghiệm bể ương di động cho quy trình nuôi tôm thẻ chân trắng 2 giai đoạn do Trung tâm Khuyến nông Quảng Ninh phổ biến vào cuối năm 2019, ông Từ Văn Nam ở xã Cộng Hòa, TP Cẩm Phả đã mạnh dạn đầu tư, chuyển giao kỹ thuật trong nuôi tôm. Sau một thời gian áp dụng, mô hình cho gia đình ông Nam thu nhập cao gấp 2-3 lần so với những vụ nuôi trước, tỷ lệ tôm sống cao và phát triển khỏe mạnh. “Ưu điểm của bể ương nổi là dễ quản lý, không bị phụ thuộc vào nguồn nước, vụ nuôi, có thể tháo lắp, di chuyển, thay đổi được kích thước và hạn chế rủi ro thiên tai, dịch bệnh. Đặc biệt, với hệ thống này, có thể giảm thiểu được hội chứng tôm chết sớm EMS do hoại tử gan tụy cấp tính do có thể chủ động kiểm soát được môi trường nước”, ông Nam chia sẻ.

Bên cạnh khuyến khích người nuôi trồng thủy sản tăng cường đầu tư cho công nghệ, các ngành chức năng trong tỉnh Quảng Ninh cũng đã triển khai nhiều mô hình khuyến nông để phổ biến những phương pháp, kỹ thuật, công nghệ mới đến các hộ dân, như: Nuôi tôm sú bán thâm canh, đảm bảo ATTP tại các hộ dân phường Tân An và Minh Thành (TX Quảng Yên); nuôi tôm 2 giai đoạn tại TX Quảng Yên; ứng dụng thiết bị ương di động trong nuôi tôm thẻ chân trắng 2 giai đoạn tại TX Móng Cái, huyện Tiên Yên; ứng dụng KHCN nuôi tôm thẻ chân trắng siêu thâm canh 2 giai đoạn ít thay nước theo công nghệ Trúc Anh…

Mô hình thử nghiệm bể ương di động cho quy trình nuôi tôm thẻ chân trắng 2 giai đoạn do Trung tâm Khuyến nông Quảng Ninh chuyển giao kỹ thuật, bước đầu đem lại hiệu quả. – Ảnh: Anh Thắng

Nuôi thâm canh 3 giai đoạn nhanh lớn, ít bệnh

Ông Phan Thanh Tôn ở thôn Tây Tân An, xã Hải An, huyện Hải Lăng, Quảng Trị là một trong những hộ đi đầu trong thực hiện các mô hình nuôi mới đối với con tôm. Năm 2020, từ nguồn kinh phí gia đình và sự hỗ trợ từ Trung tâm Khuyến nông tỉnh, ông Tôn đã triển khai mô hình nuôi tôm 3 giai đoạn.

Hệ thống ao nuôi mô hình tôm thẻ chân trắng thâm canh 3 giai đoạn theo công nghệ Biofloc được thiết kế gồm có ao lắng, bể ương và 2 ao nuôi. Ao lắng diện tích 300 m² đảm bảo đủ cấp và bù nước cho việc cung cấp đủ ao nuôi và ao ương trong vụ nuôi. Bể ương được làm bằng kim loại hình tròn bên trong lót bạt có thể tích hơn 120 m³ , phần trên có mái che kiên cố, có hệ thống thổi oxy đảm bảo. Đáy ao bể ương cao ngang mực nước cao nhất của ao nuôi. Ao nuôi giai đoạn 2 diện tích 1.800 m² , ao nuôi giai đoạn 3 diện tích 2.000 m² , hệ thống quạt nước, oxy đảm bảo. Thực hiện mô hình, gia đình ông Tôn đã tiến hành thả giống tôm thẻ post 12 với số lượng 400.000 con vào ao ương. Quá trình chăm sóc, quản lý bao gồm 3 giai đoạn: Giai đoạn ương thời gian 30 ngày, sau khi tôm đạt kích cỡ trung bình 900 con/kg tiến hành san xuống giai đoạn 2 thông qua ống xả. Tôm được nuôi ở giai đoạn 2 được 45 ngày, kích cỡ trung bình 145 con/kg tiến hành san sang giai đoạn 3. Việc san tôm lúc này được thực hiện bằng cách kéo lưới. Tại ao nuôi giai đoạn 3, tôm được nuôi tiếp đến khi đạt kích cỡ thu hoạch.

Ông Tôn cho biết, tuy nuôi theo quy trình 3 giai đoạn thì nguồn vốn đầu tư ban đầu lớn, song hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều quy trình nuôi trước đây. Lợi ích thấy rõ là giảm chi phí trong tháng nuôi đầu tiên. Việc áp dụng quy trình tạo biofloc, cũng như quy trình nuôi 3 giai đoạn đã giúp cho môi trường ao nuôi sạch hơn và thuận tiện cho việc chăm sóc, quản lý, tôm sinh trưởng tốt, hạn chế dịch bệnh. “Sau 4 tháng thả nuôi gia đình tôi đã tiến hành thu hoạch, tỉ lệ sống đạt 75%, khối lượng bình quân đạt 50 con/kg, sản lượng thu được trên 5,5 tấn, với giá bán 154.000 đồng/kg đã mang về cho gia đình tôi nguồn lợi nhuận trên 200 triệu đồng sau khi trừ toàn bộ chi phí. Với năng suất như vậy, thời gian tới, tôi sẽ mở rộng thêm diện tích nuôi theo quy trình này”, ông Tôn chia sẻ.

Nuôi tôm trong ao tròn nổi tăng tỷ lệ sống, mật độ thả cao

Hai năm gần đây, người nông dân vùng đất mặn lợ Kim Sơn (tỉnh Ninh Bình) đã mạnh dạn áp dụng phương pháp mới, đó là nuôi tôm thẻ trong ao tròn nổi, mang lại hiệu quả vượt trội. Con tôm thẻ nuôi trong ao nổi dạng tròn không những ít dịch bệnh mà còn rất khỏe mạnh, tỷ lệ sống và mật độ nuôi thả cao. Đây là một trong những phương pháp tiên tiến đang được nhiều địa phương trong cả nước áp dụng thành công.

Anh Nguyễn Quý Nghĩa (xã Kim Đông), là một trong những hộ đi tiên phong trong ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất. Không giống như cách làm thông thường trước đây, những ao đất hình vuông, hình chữ nhật đã được thay bằng ao hình tròn nổi trên mặt đất. Mô hình nuôi tôm trong ao tròn nổi mang lại nhiều ưu điểm như: kiểm soát được lượng thức ăn thừa và phân tôm; môi trường đảm bảo; tỷ lệ sống và mật độ nuôi cao; bể nuôi được đặt nổi hoàn toàn trên mặt đất, phủ bạt nên hạn chế mầm bệnh từ đất xâm lấn vào. Mặt khác, diện tích bể nhỏ nên tiện lợi cho người nuôi trong khâu chăm sóc, quản lý nguồn nước.

Với những ưu điểm đó, năm 2019 anh Nghĩa đã mạnh dạn đầu tư 4 ao tròn nổi, chi phí từ 15-20 triệu đồng/ao. Diện tích mỗi ao chừng 130 m², chiều cao 1,2m, xung quanh được dựng bằng khung sắt kiên cố, trong lót bạt. Đặc biệt đáy được thiết kế có độ dốc, dạng hình phễu để thu gom thức ăn thừa và phân tôm. Sau 2 năm với 4 vụ tôm thẻ, hiệu quả mang lại từ mô hình mới rất khả quan. Mỗi vụ anh thu về trên 7 tạ tôm, cao hơn so với nuôi trong ao đất cùng diện tích khoảng 60- 70%. Như vậy, mỗi năm xuất bán ra thị trường trên 3 tấn tôm thương phẩm, sau khi trừ chi phí có lãi từ 250-300 triệu đồng.

“Chi phí đầu tư ao nuôi không quá cao, tùy từng hộ nuôi, có người chọn chất liệu là sắt, thép, có người chỉ cần làm bằng gỗ, thân cây tre. Diện tích nuôi thực tế được thu hẹp đáng kể so với trước kia, mật độ con giống tăng lên, công chăm sóc giảm, năng suất cao và trên hết là chất lượng thành phẩm vượt trội của con tôm nên sản xuất ra đến đâu thương lái đến tận nơi thu mua hết đến đó” – anh Nghĩa phấn khởi chia sẻ.

Mô hình nuôi tôm trong ao tròn nổi của anh Nguyễn Quý Nghĩa (Ninh Bình) – Ảnh Anh Tuấn

Một trong những giải pháp then chốt mà các Bộ, ngành đang hướng đến là tăng cường ứng dụng khoa học hiện đại vào khâu nuôi và đẩy nhanh hoàn thiện các vùng an toàn dịch bệnh nhằm tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, phấn đấu sớm xuất khẩu tôm nguyên con vào các thị trường khó tính. Ưu tiên xuất khẩu các mặt hàng giá trị gia tăng vào những phân khúc cấp cao là bước đột phá mà ngành tôm nước ta đang hướng đến. Chính vì vậy, nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao đã, đang và tiếp tục là xu hướng của ngành tôm Việt Nam.

Lê Bùi (Tổng hợp)