Mô hình nuôi tôm trên cát đang từng ngày giúp cho người dân huyện Hoằng Hóa – Thanh Hoá làm giàu, trở thành ngành kinh tế chủ lực của các xã biển đảo biên giới trong những năm qua.

Những hệ lụy nuôi tôm trên cát tự phát

Những vuông tôm tiền tỷ đang ngày một nhiều ở vùng đất Hoằng Trường, Hoằng Phụ của huyện Hoằng Hóa – Thanh Hoá, mô hình nuôi tôm trên cát đang từng ngày giúp cho người dân nơi đây làm giàu, trở thành ngành kinh tế chủ lực của các xã biển đảo biên giới trong những năm qua.

Hộ gia đình anh Lê Văn Đức, ở thôn Tân Xuân, xã Hoằng Phụ là một trong những hộ tiêu biểu như vậy. Chia sẻ với chúng tôi, anh Lê Văn Đức cho biết, trước đây gia đình anh cũng khó khăn lắm, chăn nuôi quảng canh nên thu nhập cũng không được nhiều, thời tiết bất thường là mất trắng do vậy năm 2013 anh bàn với gia đình vay mượn ngân hàng đầu tư xây dựng ao, để nuôi tôm công nghiệp.

Trên mảnh đất hơn 1ha của gia đình, anh đã xây dựng 5 ao để nuôi tôm, mỗi mùa vụ thành công thu được từ 15-20 tấn tôm, lợi nhuận thu được cũng lên tới 1 tỷ đồng. Tuy nhiên, rủi ro từ nuôi tôm cũng rất lớn do phụ thuộc vào môi trường, nguồn nước, con giống.

“Từ 1 tỷ đồng vốn vay ngân hàng, hiện giờ gia đình đã trả nợ được hết và có nguồn thu nhập ổn định, mỗi năm nuôi 2 vụ, tạo việc làm thường xuyên cho 3 lao động trong thôn với mức thu nhập từ 6-8 triệu đồng/1 tháng”.

Hộ anh Đức là một trong nhiều hộ khởi nghiệp đầu tư nuôi trồng tôm trên cát thành công của thôn, cách đó không xa cũng là những đầm tôm của các hộ khác. Hộ gia đình anh Nguyễn Văn Hải, anh Nguyễn Văn Lợi cũng đang nuôi từ 1-3ha. Từ một thôn nghèo chỉ có 60 hộ dân, nay thôn Tân Xuân đã có hơn 100 hộ, nhiều gia đình giàu lên từ con tôm, những ngôi nhà khang trang, đời sống người dân được nâng lên là hình ảnh hiện nay ở vùng quê này.

Cùng khởi nghiệp từ con tôm, hộ gia đình anh Nguyễn Văn Thọ tập trung nguồn lực để đầu tư sản xuất con giống. Sản xuất con giống không đem lại lợi nhuận cao như nuôi tôm thịt những lại nhanh được bán và thị trường cũng rất tốt. Từ nuôi trồng con giống, mỗi năm mang về cho gia đình từ 400-500 triệu đồng.

Vụ nuôi trồng thuỷ sản thành công sẽ đem lại thu nhập lớn cho người dân.

Tài nguyên từ biển, việc nuôi trồng thành công đã mang lại lợi nhuận và thu nhập tốt cho người dân nơi đây, hộ gia đình anh Trần Văn Long, ở thôn Giang Sơn (xã Hoằng Trường) cũng là một trong những hộ tiêu biểu của huyện Hoằng Hoá trong việc nuôi trồng quảng canh và nuôi tôm trên cát. Hiện gia đình anh đang nuôi 3ha tôm, mỗi vụ thu hoạch cũng được trên 3 tỷ đồng, trừ chi phí đi thì lợi nhuận cũng được quá nửa.

“Đầu tư nuôi tôm trên cát khi thuận lợi thì lợi nhuận từ con tôm mang lại rất lớn, nuôi 3-4 tháng có ngay tiền tỷ, tuy nhiên, khi xảy ra mưa bão, thiên tai, dịch bệnh có thể mất trắng, lợi nhuận lớn nhưng rủi ro cũng rất cao. Do vậy, mỗi năm ở đây người dân nuôi 2 vụ. Từ Hoằng Trường xuống tới Hoằng Phụ có khoảng 40 hộ nuôi tôm. Ngoài con tôm, người dân vẫn nuôi ngao, được mùa ngao thì cũng thắng lớn. Hiện, gia đình đang thuê 5 lao động với mức lương từ 8-10 triệu đồng/tháng”, anh Long cho biết.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch UBND xã Hoằng Phụ cho biết, Hoằng Phụ là một trong những địa phương có diện tích nuôi trồng thuỷ sản (NTTS) lớn của huyện Hoằng Hóa. Đến nay toàn xã có 250ha nuôi tôm, trong đó có 25ha nuôi trên cát bằng phương pháp đắp bờ, phủ bạt, còn lại là nuôi theo hình thức quảng canh cải tiến. Và với 25ha nuôi trên cát, có khoảng 4ha áp dụng nuôi tôm công nghệ cao bằng hình thức ao tròn làm bằng khung sắt.

Theo ông Bình, hầu hết diện tích NTTS được chuyển đổi từ đất nông nghiệp vùng trũng chỉ cấy được một vụ lúa, năng suất thấp. Để tạo thuận lợi cho người dân trong quá trình đầu tư phát triển sản xuất, xã đã thực hiện dồn điền, đổi thửa, xây dựng cơ sở hạ tầng để NTTS; tăng cường công tác khuyến ngư, thành lập các HTX, tổ/đội sản xuất, phối hợp với các phòng chuyên môn của huyện mở các lớp tập huấn đào tạo nghề NTTS theo hướng hàng hóa cho các hộ nuôi.

Ngoài ra, địa phương cũng đã định hướng quy hoạch vùng nuôi cho những hộ dân tập trung vào các con nuôi đặc sản, như: Nước mặn nuôi tôm sú, cua, rau câu, tôm thẻ chân trắng; nước ngọt nuôi các loại cá: Trắm, chép, diêu hồng, quả, hồng Mỹ…

Trong quá trình nuôi trồng, nhiều hộ đã đầu tư thiết bị hiện đại, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào nuôi trồng. Theo anh Lê Văn Quang, thôn 10, xã Hoằng Phụ, phương thức nuôi tôm trong nhà kính theo hướng ứng dụng công nghệ cao rất ít rủi ro, dịch bệnh và có thể mang lại lợi nhuận cao gấp nhiều lần so với phương thức nuôi truyền thống.

Tuy nhiên, một trong những trở ngại lớn nhất cho phương thức nuôi trồng này là vốn đầu tư ban đầu cao và để thực hiện nuôi trồng độc lập thì hộ nuôi phải có đủ kiến thức chuyên môn cần thiết trong việc ứng dụng kỹ thuật, công nghệ mới về thiết kế, xây dựng ao nuôi và công tác vận hành, quản lý kỹ thuật nuôi trồng nhà kính.

Từ thực tế các hộ nuôi trồng thuỷ sản, khi họ đầu tư trang thiết bị hiện đại, ứng dụng khoa học – kỹ thuật, công nghệ cao vào nuôi tôm thẻ chân trắng, đem lại hiệu quả kinh tế cao gấp 1,5 – 1,7 lần so với nuôi thâm canh cải tiến.

Theo số liệu thống kê của Phòng Nông nghiệp huyện Hoằng Hóa, trong số gần 3.000ha NTTS của huyện hiện nay có 110ha nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh đem lại giá trị thu nhập từ 500 triệu đồng/ha/năm. Đặc biệt, mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh đang khẳng định về hiệu quả kinh tế từ 104,3ha năm 2018 lên gần 120ha năm 2020.