[Tạp chí Người Nuôi Tôm] – Việc bổ sung sản phẩm hỗn hợp nhiều loại phụ gia thức ăn với đa chức năng giúp cải thiện sự tăng trưởng, sử dụng chất dinh dưỡng, đáp ứng miễn dịch và tỷ lệ sống của tôm, đồng thời giảm tổn thương do Vibrio gây ra trong mô.

Xu hướng toàn cầu hiện nay là cấm sử dụng kháng sinh để phòng ngừa và hạn chế sử dụng chúng để điều trị bệnh trong nuôi trồng thủy sản. Các lựa chọn thay thế khả thi cho kháng sinh trong việc kiểm soát bệnh do vi khuẩn trong nuôi tôm hiện đang được quan tâm nghiên cứu.

Globamax AQ ProTM (GAQP, Global Nutrition International, Pháp) là hỗn hợp phụ gia thức ăn đa chức năng bao gồm sự kết hợp độc quyền của canxi butyrate với công nghệ bảo vệ, các sản phẩm có nguồn gốc từ nấm men và polyphenol tự nhiên. Khẩu phần ăn bổ sung GAQP có thể giúp nâng cao hiệu suất tăng trưởng, cải thiện việc sử dụng chất dinh dưỡng, bảo vệ sức khỏe đường ruột cũng như tăng cường khả năng kháng bệnh của tôm.

Phương pháp nghiên cứu

 Hiệu suất tăng trưởng và enzyme tiêu hóa

Thí nghiệm được thiết kế với 3 khẩu phần khác nhau:

+ Nghiệm thức đối chứng: Không bổ sung GAQP.

+ Nghiệm thức 1 (0,2% GAQP): Bổ sung 2kg GAQP/tấn thức ăn.

+ Nghiệm thức 2 (0,35% GAQP): Bổ sung 3,5kg GAQP/tấn thức ăn.

Khi bắt đầu thử nghiệm cho ăn, 30 con tôm (trọng lượng ban đầu trung bình, 1g) được thả vào mỗi bể 300L và được cho ăn một cách ngẫu nhiên. Có 7 lần lặp lại cho tất cả các chế độ ăn (n=7). Tôm được cho ăn 5-10% trọng lượng cơ thể và được cho ăn với tần suất 3 lần/ngày, trong thời gian 8 tuần. Các thông số chất lượng nước được duy trì ở mức tối ưu trong suốt thời gian nuôi (độ mặn của nước: 15 ppt; oxy hòa tan, >5 ppm; nhiệt độ 28-30°C; pH 7,5-8,3; NH₃< 0,03; NO₂ ^– < -0.1ppm). Thử nghiệm được thực hiện tại bộ môn Nuôi trồng Thủy sản, Khoa Thủy sản, Đại học Kasetsart, Thái Lan.

Tất cả tôm còn sống đều được cân thường xuyên 2 tuần/lần để theo dõi hiệu suất tăng trưởng và tính toán các thông số sản xuất. Khi kết thúc thử nghiệm, tiến hành đo kiểm tra hoạt động của enzyme tiêu hóa.

Thử nghiệm công cường độc với AHPND và số lượng Vibrio

Sau 6 tuần thử nghiệm cho ăn, 3 ao từ mỗi nhóm thử nghiệm đã được công cường độc với Vibrio parahaemolyticus (chủng AHPND), các ao còn lại đóng vai trò đối chứng âm. Tôm được ngâm trong dung dịch xử lý V. parahaemolyticus ở nồng độ 2,4 x106 CFU/mL. Tỷ lệ chết của tôm sau đó được theo dõi trong 10 ngày. Trước và sau đợt công cường độc với mầm bệnh, số lượng vi khuẩn Vibrio trong gan tụy và ruột, bạch huyết tôm đã được phân tích.

Kết quả nghiên cứu

Hiệu suất tăng trưởng

Việc bổ sung GAQP đã nâng cao đáng kể hiệu suất tăng trưởng (P<0,05), điều này có thể nhận thấy tại thời điểm chỉ mới sau 2 tuần. Sản lượng tôm tăng khoảng 13% được ước tính dựa trên sinh khối tôm thu được sau 8 tuần cho ăn. Tôm được cho ăn khẩu phần bổ sung cho thấy tỷ lệ sống trung bình là 88-89% so với nhóm đối chứng với tỷ lệ sống là 84% (P=0,06).><0,05), điều này có thể nhận thấy tại thời điểm chỉ mới sau 2 tuần. Sản lượng tôm tăng khoảng 13% được ước tính dựa trên sinh khối tôm thu được sau 8 tuần cho ăn. Tôm được cho ăn khẩu phần bổ sung cho thấy tỷ lệ sống trung bình là 88-89% so với nhóm đối chứng với tỷ lệ sống là 84% (P=0,06).

Tỷ lệ chuyển đổi thức ăn (FCR) cải thiện đáng kể ở tôm được cho ăn chế độ ăn bổ sung, ở tất cả các liều bổ sung.

Hoạt động của amylase tăng lên trong ruột tôm thẻ chân trắng được cho ăn khẩu phần bổ sung GAQP, có thể nhận thấy sự khác biệt đáng kể ở liều 0,2% (Bảng 1). Tất cả các enzym tiêu hóa khác đều cho thấy hoạt động tăng lên về số lượng nhưng không khác biệt đáng kể (P>0,05) so với tôm ở nhóm đối chứng.

Bảng 1. Hoạt động của enzyme tiêu hóa nội sinh trong ruột của tôm thẻ chân trắng được cho ăn khẩu phần bổ sung Globamax AQ Pro trong 8 tuần

Công cường độc với AHPND và số lượng Vibrio

Tôm được cho ăn khẩu phần có GAQP 0,2% hoặc 0,35% có tỷ lệ sống cao hơn đáng kể so với nhóm đối chứng dương. Tỷ lệ sống của tôm tăng từ 43% ở nhóm đối chứng lên 73% ở tôm được cho ăn chế độ ăn điều trị 0,35%. Cả hai nhóm được cho ăn chế độ ăn bổ sung không khác biệt về mặt thống kê.

Số lượng Vibrio có trong gan tụy và ruột của tôm được cho ăn khẩu phần bổ sung phụ gia được đánh giá cho kết quả thấp hơn đáng kể so với nhóm đối chứng (Hình 1). Sau khi công cường được với mầm bệnh AHPND, số lượng Vibrio trong bạch huyết, gan tụy và ruột thấp hơn đáng kể ở tôm được cho ăn khẩu phần bổ sung 0,35%.

Hình 1. Số lượng Vibrio trong gan tụy, ruột và bạch huyết của tôm thẻ chân trắng

 Phản ứng miễn dịch và mô học

Các chỉ số đáp ứng miễn dịch như protein tan máu và hoạt động lysozyme đã tăng đáng kể trên tôm cho ăn khẩu phần điều trị với bất kể liều lượng nào. Các enzyme chống oxy hóa như superoxide dismutase cũng đóng vai trò bảo vệ sức khỏe động vật thủy sản cũng được tăng lên đáng kể khi bổ sung GAQP. Số lượng tế bào máu, hoạt động của phenoloxidase và glutathione không khác biệt đáng kể giữa hai nhóm cho ăn chế độ điều trị. Sau công cường độc, số lượng tế bào máu, protein tan máu và hoạt tính phenol không khác biệt đáng kể giữa các nhóm điều trị.

Các nhung mao ruột ở tôm dài hơn và có nhiêu nếp gấp hơn ở lô cho ăn thức ăn bổ sung so với nhóm đối chứng. Chiều dài nhung mao ruột dao động từ 154,8-255,1μm và 105,4-267,0μm ở tôm được cho ăn khẩu phần bổ sung 0,2% hoặc 0,35% GAQP, tương ứng, so với 19,3-45,1μm ở tôm được cho ăn khẩu phần đối chứng.

Việc bổ sung phức hợp phụ gia thức ăn vào chế độ ăn của tôm dường như mang lại đặc tính bảo vệ chống lại sự ăn mòn lông nhung ruột có thể xảy ra do các yếu tố kháng dinh dưỡng từ chế độ ăn nhiều bột đậu nành được sử dụng trong nghiên cứu này. Chất phụ gia này có thể đã góp một phần vào việc nâng cao khả năng tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng của tôm, từ đó cải thiện việc sử dụng thức ăn.

Lợi ích của việc bổ sung GAQP

Việc bổ sung GAQP trong chế độ ăn của tôm đã cho thấy sự cải thiện về phản ứng miễn dịch và khả năng sống của tôm tăng lên khi bị nhiễm AHPND. Một số hoạt động chống vi khuẩn đã được chứng minh bằng việc giảm số lượng Vibrio trong gan tụy, ruột và bạch huyết của tôm. Điều này một phần giải thích khả năng sống tốt hơn của tôm được cho ăn khẩu phần bổ sung trong thử nghiệm công cường độc với mầm bệnh.

Globamax AQ Pro là một phức hợp hiệp đồng đa chức năng kết hợp phát triển đường ruột và tác dụng ức chế vi khuẩn của canxi butyrate với công nghệ Ptotected. Tác dụng bảo vệ ruột và chống oxy hóa tế bào của polyphenol tự nhiên cùng với khả năng chống lại stress. Tác dụng tăng cường miễn dịch của selen hữu cơ và polysacarit nấm men đã giúp tôm nuôi đạt được sự tăng trưởng và sức khỏe tối ưu mà không cần sử dụng kháng sinh.

Thương Nguyễn (Theo Aquafeed)