[Người nuôi tôm] – Độ đục là một trong những chỉ số vật lý quan trọng của chất lượng nước, phản ánh mức độ huyền phù trong nước ao, đóng vai trò thiết yếu trong việc quản lý hiệu quả hoạt động nuôi tôm. Khi độ đục cao, cho thấy mức độ huyền phù trong ao cũng tăng theo, điều này có thể cản trở sự phát triển tối ưu của tôm. Ngược lại, khi huyền phù thấp, khả năng phát triển của tôm sẽ được cải thiện đáng kể.

Thường xuyên quan sát và kiểm tra những chỉ số quan trọng nước ao nuôi tôm

 

Nguyên nhân

Nước ao nuôi tôm thường bị đục chủ yếu do hàm lượng chất rắn lơ lửng cao, một hiện tượng xảy ra khi có sự tích tụ của nhiều loại hạt khác nhau trong nước. Các chất rắn lơ lửng này bao gồm các thành phần sinh học như sinh vật phù du, bao gồm cả thực vật phù du và động vật phù du, cùng với vi khuẩn. Những sinh vật này đóng một vai trò quan trọng trong hệ sinh thái nước, nhưng khi phát triển quá mức, chúng có thể tạo ra một lượng lớn chất hữu cơ, dẫn đến tình trạng nước đục.

Bên cạnh đó, các thành phần phi sinh học như cát, bùn và vỏ sinh vật phù du cũng góp phần làm gia tăng độ đục của nước. Khi các hạt này hiện diện với số lượng lớn, chúng làm cho nước mất đi độ trong, chuyển sang các màu như nâu hoặc xanh lục và có xu hướng đặc lại. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng nước mà còn có thể tác động tiêu cực đến sự phát triển của tôm, vì nước đục cản trở ánh sáng và ảnh hưởng đến quá trình quang hợp của các sinh vật phù du khác trong hệ sinh thái.

Tác động của nước đục lên tôm thẻ chân trắng

Nước ao nuôi tôm được coi là đục khi độ sáng dưới 30 cm, một chỉ số quan trọng phản ánh tình trạng nước trong ao. Khi độ sáng giảm xuống dưới ngưỡng này, khả năng thực vật phù du nở hoa sẽ tăng lên, dẫn đến sự xuất hiện của vật chất hữu cơ dư thừa. Sự nở hoa của thực vật phù du không chỉ làm gia tăng độ đục mà còn có thể tạo ra môi trường sống thuận lợi cho các loại vi khuẩn có hại, từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của tôm thẻ chân trắng. Việc kiểm soát độ đục và chất lượng nước trong ao nuôi tôm là rất cần thiết để đảm bảo sự phát triển và sinh trưởng của tôm.

Khi nước ao bị đục và không được xử lý kịp thời, hàm lượng chất rắn lơ lửng sẽ gia tăng. Những chất lơ lửng này chủ yếu là các hạt mịn, có khả năng bám vào cơ quan hô hấp của tôm. Điều này gây khó khăn cho tôm trong việc hô hấp, làm giảm khả năng hấp thụ oxy cần thiết cho sự sống và phát triển. Khi tôm không thể thở dễ dàng, chúng sẽ trở nên yếu ớt, dễ bị stress và có nguy cơ cao mắc các bệnh, từ đó ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng của vụ nuôi.

Ngoài ra, độ đục cao cũng cản trở ánh sáng mặt trời xuyên qua nước và đến đáy ao. Ánh sáng mặt trời là yếu tố quan trọng hỗ trợ quá trình quang hợp của thực vật phù du, giúp sản xuất oxy hòa tan trong nước. Khi ánh sáng không đủ, lượng oxy hòa tan sẽ giảm xuống, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của tôm. Tôm thẻ chân trắng, như nhiều loài thủy sản khác, cần oxy hòa tan để phát triển và sinh trưởng.

Nếu không có đủ oxy, tôm sẽ gặp khó khăn trong việc tiêu hóa thức ăn và phát triển bình thường, dẫn đến giảm năng suất và chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng độ sáng của nước quá cao, trên 50 cm, cũng không phải là điều tốt. Khi độ sáng quá cao, điều này cho thấy sự thiếu hụt sinh vật phù du trong ao, dẫn đến mất cân bằng trong nồng độ amoniac, nitrit, nitrat và các chất khác. Sự mất cân bằng này có thể gây ra tình trạng ô nhiễm, ảnh hưởng đến sức khỏe của tôm và làm giảm hiệu quả nuôi trồng. Do đó, việc duy trì một môi trường nước ổn định và cân bằng là rất quan trọng trong quá trình nuôi tôm thẻ chân trắng.

Cách khắc phục

Trước những tác động tiêu cực của nước ao bị đục, người nuôi cần áp dụng những biện pháp hợp lý để khôi phục độ trong lý tưởng của nước, đạt khoảng 30 – 50 cm với sắc xanh nâu (màu trà). Việc này không chỉ giúp cải thiện chất lượng nước mà còn loại bỏ các chất độc hại, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của tôm.

Tùy thuộc vào màu sắc của nước và nguyên nhân gây ra tình trạng đục, có nhiều phương pháp khác nhau để nâng cao chất lượng nước ao.

Nước ao màu xanh đậm

Khi ao nuôi tôm xuất hiện tình trạng nước có màu xanh đậm và nhớt, nguyên nhân chủ yếu thường do sự phát triển mạnh mẽ của thực vật phù du độc hại. Để khắc phục tình trạng này một cách hiệu quả, người nuôi tôm cần thực hiện một số biện pháp cụ thể. Đầu tiên, việc thay nước là rất cần thiết; nên bổ sung nước mới vào ao vào buổi chiều để giảm thiểu tác động của ánh sáng mặt trời lên tảo, sau đó xả bỏ nước cũ vào buổi sáng hôm sau để loại bỏ các chất độc hại. Tiếp theo, việc bón captan (một loại hóa chất diệt nấm) vào buổi sáng sẽ giúp kiểm soát sự phát triển của tảo độc hại, đồng thời cải thiện chất lượng nước. Ngoài ra, lắp đặt bộ lọc nước cũng là một giải pháp hữu hiệu để loại bỏ các tạp chất và duy trì độ trong sạch của nước ao. Cuối cùng, người nuôi cũng cần chú ý đến việc sử dụng phân bón một cách hợp lý, tránh bón quá nhiều, vì điều này có thể làm tăng thêm tình trạng ô nhiễm nước.

Nước ao màu nâu sẫm

Khi nước ao nuôi tôm xuất hiện màu nâu sẫm, nguyên nhân thường là do sự tích tụ quá nhiều khoáng chất và thức ăn, cùng với sự thiếu hụt thực vật phù du cần thiết cho hệ sinh thái ao. Để khắc phục tình trạng này, người nuôi tôm có thể thực hiện một số biện pháp hiệu quả. Đầu tiên, việc bón phân urê vào buổi sáng sẽ cung cấp thêm dinh dưỡng cho thực vật phù du, giúp chúng phát triển và cân bằng lại hệ sinh thái trong ao. Bên cạnh đó, bón 5 ppm dolomit vào buổi sáng cũng rất quan trọng, vì dolomit có khả năng điều chỉnh độ pH và cung cấp canxi, magiê cho nước.

Ngoài việc bón phân, việc thay nước cũng cần được thực hiện một cách hợp lý; bạn nên đổ nước mới vào ao vào buổi sáng và xả bỏ nước cũ vào buổi chiều để giảm thiểu sự tích tụ khoáng chất. Một phương pháp khác để cải thiện tình trạng nước là lắng các hạt bằng cách cho nước chảy vào ao lớn hơn kênh nước, giúp tách biệt các tạp chất. Việc lắp đặt bộ lọc nước cũng rất hữu ích trong việc loại bỏ các hạt lơ lửng và cải thiện độ trong của nước. Cuối cùng, bổ sung chất hữu cơ hoặc sử dụng nhôm sunfat hoặc magiê sunfat cũng có thể giúp làm sạch nước, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của tôm. Thực hiện những biện pháp này sẽ giúp cải thiện chất lượng nước ao, từ đó nâng cao sức khỏe và năng suất của tôm nuôi.

 

Nguyễn Mạnh