Chi phí nuôi tôm của Việt Nam thuộc hàng cao nhất thế giới: Vì sao lại thế?!

[Người nuôi tôm] –  Tại hội nghị triển khai kế hoạch ngành tôm năm 2019, diễn ra đầu tháng 3/2019 tại Sóc Trăng, do Bộ NN&PTNT tổ chức, nhiều đại biểu đã chỉ ra nhiều điểm yếu cố hữu của ngành tôm và đề nghị phải sớm tháo gỡ. Một trong những điểm yếu đó là chi phí nuôi tôm của Việt Nam còn quá cao.

Chi phí nuôi tôm của Việt Nam thuộc hàng cao nhất thế giới: Vì sao lại thế?!

Cao hơn các nước khác 1 USD

Ông Hồ Quốc Lực – Tổng giám đốc Công ty Cổ phần thực phẩm Sao Ta thẳng thắn chia sẻ: “Chi phí sản xuất 1kg tôm của nước ta cao hơn nhiều nước trong khu vực khoảng 1USD. Chi phí con giống, thức ăn cho tôm của nông dân Việt Nam thuộc hàng cao nhất thế giới, hỏi sao người nuôi không có lợi nhuận nhiều”.

Nhận định về vụ tôm 2019, ông Lực cho biết, các nước nhập khẩu ngày càng đặt ra nhiều hàng rào kỹ thuật khắt khe như tôm phải sạch, có truy xuất nguồn gốc. Vì vậy, chúng ta có thái độ ứng xử phù hợp, sao cho hiệu quả. Giá tôm vào mùa vụ chính 2019 chưa chắc đã sáng sủa hơn năm 2018.

Bên cạnh đó, Ông Lê Văn Quang – chủ tịch HĐQT Công ty CP Thủy sản Minh Phú cho biết, do nhiều năm nuôi tôm thất bại, khi chuyển đổi sang mô hình nuôi thâm canh, ứng dụng công nghệ cao, nuôi sạch… đòi hỏi đầu tư lớn, nhưng ngân hàng đứng ngoài cuộc, khiến người nuôi rất vất vả.

“Chi phí trả lương cho công nhân của các nhà máy chế biến thủy sản cao ngất ngưởng. Ngoài tiền lương, các nhà máy còn phải đóng thêm 34% tiền bảo hiểm cho người lao động, trong khi các nước bạn đóng khoản này rất thấp, khó lòng cạnh tranh”, ông Quang cho biết thêm.

Những “nút thắt” tồn tại đã lâu

Theo nhận định của nhiều chuyên gia, ngành tôm Việt Nam muốn phát triển cần giải quyết được nhiều “nút thắt” đã tồn tại từ lâu.

Theo ông Như Văn Cẩn – vụ trưởng Vụ Nuôi trồng thủy sản (Tổng cục Thủy sản), năm 2018 cả nước thả nuôi tôm nước lợ trên 736.000ha,  762.000  tấn,  kim  ngạch xuất khẩu 3,6 tỉ USD.

Hiện tại, nước ta chỉ có giống tôm sạch bệnh phục vụ nuôi công nghiệp, chưa có con giống kháng bệnh phục vụ cho nuôi quảng canh. Năm 2018, cả nước có 2.457 cơ sở sản xuất giống tôm nước lợ, trong đó có 1.855 cơ sở sản xuất tôm sú và 602 cơ sở sản xuất giống tôm thẻ chân trắng với sản lượng tôm giống 120 tỉ con.

Theo Tổng cục Thủy sản, vào mùa cao điểm thả giống, các tỉnh trọng điểm nuôi tôm như Bạc Liêu, Cà Mau, Sóc Trăng, Trà Vinh, Bến Tre… phải nhập một lượng lớn tôm giống từ các tỉnh Nam Trung Bộ, vốn không có nguồn gốc rõ ràng, chưa qua kiểm dịch.

Đối với người nuôi tôm hiện nay, chất lượng tôm giống quyết định rất nhiều đến thành công của vụ nuôi. Khi mà thời tiết bất lợi hay dịch bệnh, tôm giống mà kém chất lượng là “gãy” vụ ngay, đại diện một doanh nghiệp nuôi tôm tại Bạc Liêu cho biết.

Không chỉ tôm giống, việc quản lý thức ăn, hóa chất và vật tư đầu vào vẫn bộc lộ nhiều bất cập, mặc dù đã có nhiều quy định quản lý nhà nước về vấn đề này. Giá thức ăn nuôi tôm chiếm gần 60% chi phí giá thành nhưng vẫn tăng hằng năm mà không hề giảm. Nhiều sản phẩm thủy sản chưa được công bố hoặc kém chất lượng vẫn xuất hiện trên thị trường gây thiệt hại cho người nuôi tôm.

Những giải pháp…

Ông Phan Văn Sáu – Bí thư Tỉnh ủy Sóc Trăng cho biết, từ bài học nuôi cá tra ở An Giang, muốn ngành nuôi tôm bền vững, các địa phương cần tổ chức quản lý tốt, từ quy hoạch, kiểm soát con giống, thức ăn, quy trình nuôi, thu hoạch và chế biến.

“Phải có sự vào cuộc đồng bộ giữa các địa phương. Địa phương này kiểm soát tốt, địa phương kia không kiên quyết thì cũng bằng không”, ông Sáu gợi ý.

Theo ông Sáu, có hiện tượng doanh nghiệp bán con giống, buộc người nuôi phải mua thức ăn, thuốc thú y… như vậy là vi phạm pháp luật.“Tôi nghe chuyện này đau đáu trong lòng. Đề nghị Bộ trưởng Bộ NN&PTNT cho kiểm tra và xử lý những doanh nghiệp vi phạm”, ông Sáu đề xuất.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường hứa sẽ rà soát và sớm làm việc với các bộ, ngành liên quan để tháo gỡ những vướng mắc.

Theo ông Cường, năm 2019 ngành nông nghiệp đặt mục tiêu xuất khẩu tôm đạt từ 4,1 đến 4,2 tỉ USD. Để đạt mục tiêu này, ông Cường đề nghị cả hệ thống chính trị vào cuộc, từ lãnh đạo từng địa phương, doanh nghiệp đến người nuôi, phải nỗ lực nhiều hơn nữa.

Vấn đề sống còn với ngành tôm, theo ông Cường, là phải liên kết từ khâu đầu vào đến đầu ra. Ông Cường còn yêu cầu các đơn vị trực thuộc khẩn trương xắn tay quản lý chất lượng con giống, thức ăn, tìm mọi giải pháp để giảm giá thành, tăng sức cạnh tranh cho con tôm Việt Nam .

Ngoài những vật tư đầu vào thiết yếu thì ở một khía cạnh khác, giá của một số mặt hàng như giá điện, xăng dầu tăng cũng ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất và lợi nhuận của người nuôi tôm. Bên cạnh đó, việc sử dụng tiết kiệm điện cũng góp phần giảm giá thành đầu vào cho nuôi tôm.

Còn nhớ tại một diễn đàn về nuôi tôm ở ĐBSCL năm 2018, Tiến sỹ Võ Nam Sơn, chuyên gia về thủy sản, cho biết: “Thách thức lớn nhất trong của ngành tôm nước ta hiện nay là giá thành sản phẩm đầu vào quá cao, sau khi thu hoạch, người nuôi không có lãi. Đặc biệt là vấn đề tiêu thụ điện trong nuôi tôm. Do đó, một chiến lược về sử dụng điện hiệu quả trong nuôi tôm cần được đưa ra, nhằm tiết kiệm điện trong quá trình sản xuất cũng như là giảm giá thành sản xuất”.

Theo Tiến sỹ Sơn đánh giá, nếu giảm giá thành trong việc tiêu thụ điện năng thì hiệu quả của mô hình tiết kiệm năng lượng trong nuôi tôm sẽ được thúc đẩy, giúp người nuôi có lợi nhuận cao.

Về lâu dài, để ngành tôm phát triển bền vững, cần có sự liên kết, hợp tác, chia sẻ của các thành viên tạo chuỗi giá trị, ông Hồ Quốc Lực – Tổng giám đốc Công ty Cổ phần thực phẩm Sao Ta cho biết thêm.

Mặc dù những nguyên nhân dẫn đến việc tăng giá thành sản xuất tôm đã được “định hình” và “mổ xẻ” nhưng câu chuyện về giá thành sản xuất và sức cạnh tranh của con tôm Việt Nam sẽ còn là chủ đề nóng của nhiều diễn đàn, hội thảo,…

Thanh Vân

Tin mới nhất

CN,13/10/2024