Để thực hiện mục tiêu phát triển nuôi tôm công nghệ cao (CNC), tạo đột phá cho ngành tôm tỉnh, việc quan tâm đầu tư hạ tầng vùng nuôi và vốn nuôi người dân trong vùng là bài toán đặt ra.

Thu hoạch tôm nuôi công nghệ cao tại xã Thạnh Hải, huyện Thạnh Phú.

Sự đồng hành của các ngân hàng

Người nuôi tôm trên địa bàn 3 huyện biển Bình Đại, Ba Tri và Thạnh Phú đang có xu hướng chuyển đổi từ nuôi truyền thống sang nuôi CNC. Tỷ lệ hộ nuôi truyền thống dần giảm lại. Bởi, nuôi tôm CNC có nhiều ưu điểm như năng suất và lợi nhuận cao, rủi ro thấp, giá đầu ra ổn định. Tuy nhiên, trở ngại của mô hình này cũng rất lớn là cần diện tích mặt nước nuôi lớn và chi phí đầu tư rất cao.

Phó trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thạnh Phú Huỳnh Văn Thép chia sẻ: Mỗi mô hình nuôi tôm CNC cần khoảng 30% diện tích mặt nước nuôi và 70% diện tích trữ nước. Chi phí đầu tư ao nuôi bình quân 1,7 tỷ đồng/ha, chi phí đầu vào cho vụ nuôi 1 tỷ đồng/ha.

Ông Phan Đức Quỳ (Quỳ Tường), ở xã Giao Thạnh, huyện Thạnh Phú, là một trong những người nuôi tôm CNC thành công. Ông khẳng định chắc nịch: “Ở xứ biển này, người nông dân chỉ có nuôi con tôm biển là mang lại hiệu quả nhất”.

Xuất thân là người quê gốc miền Trung, ông Quỳ Tường đến nơi đây với 2 bàn tay trắng. Ông sống nhờ vào lương tháng gắn bó với địa phương từ những ngày đầu tiên nơi đây khởi sự phong trào nuôi tôm biển. Đến nay, ông đã có nhiều héc-ta đầu tư nuôi tôm CNC và 1 nhà xưởng sơ chế tôm mà theo ông gọi là đầu tư vừa sức để phát triển từng bước. Theo kinh nghiệm của ông, ban đầu, ông tìm kiếm rất nhiều ngân hàng để đỡ đầu, nhưng nguồn vốn rất hạn chế do hầu hết cho vay dựa trên tài sản thế chấp, nhưng việc định giá tài sản cũng rất thấp. Do đó, nông dân vốn ít buộc phải đầu tư từng bước, nhưng tất nhiên phải có thiết kế khu nuôi ngay từ ban đầu và để việc đầu tư từng lúc đảm bảo hợp lý, tránh phải xây sửa lại gây tốn kém…

“Đầu tư mô hình nuôi tôm CNC là tất yếu vì tính hiệu quả kinh tế cao, ít rủi ro nhưng kinh phí đầu tư nuôi tôm CNC rất lớn, tài sản thế chấp của nông dân thường không đủ, nhất là đối với nông dân chỉ có đất và phải nhờ vào ngân hàng đồng hành mới đủ khả năng đầu tư ao nuôi. Người dân có thể tiếp cận nhiều ngân hàng, trong đó có Agribank. Hiện nay, Agribank có chính sách cho vay tốt hơn cho người nuôi tôm theo hướng CNC, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân về nguồn vốn”, ông Quỳ Tường cho hay.

Bên cạnh đó, muốn nuôi tôm CNC, Nhà nước phải vào cuộc giúp đỡ cho dân về đường, điện, vốn. Khi có hỗ trợ căn bản từ ban đầu, người dân sẽ thuận lợi phát triển tốt lợi thế con tôm. Trước đây, hầu hết người nuôi tự đầu tư đường, điện vào các khu nuôi, khoảng 400 triệu đồng để hạ thế trụ điện 3 pha, đó là chưa kể thời gian cũng cần đến cả năm…

Theo đại diện Phòng Giao dịch Agribank xã Giao Thạnh, khoảng 2 năm nay, Agribank có bước chuyển lớn trong việc định giá tài sản, cho vay gắn với điều kiện thực tế và cải tiến thủ tục cho vay. Do đó, đã tạo điều kiện thuận lợi cho người nuôi tôm tiếp cận vốn vay và đầu tư mô hình, hoặc tiếp tục phát triển mô hình nuôi trên địa bàn huyện Thạnh Phú.

Theo số liệu cung cấp từ Agribank Chi nhánh tỉnh, đến ngày 31-5-2022, ngân hàng đã giải ngân cho 1.623 khách hàng nuôi tôm CNC trên địa bàn 3 huyện biển, với tổng vốn 527 tỷ đồng.

Bên cạnh gắn kết với ngân hàng hỗ trợ vốn cho nông dân, phòng còn phối hợp với Công ty cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam hướng dẫn về kỹ thuật cho người dân. Đồng thời, làm cầu nối cho các doanh nghiệp, đại lý cho người nuôi trả sau theo hình thức gói đầu. Phối hợp với các ngành liên quan thành lập các tổ hợp tác nuôi tôm CNC.

Đồng bộ hạ tầng nuôi

Theo Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Huỳnh Văn Cung, để phát triển nuôi CNC, yêu cầu phải có quy hoạch và đầu tư đồng bộ về hạ tầng điện, giao thông và nguồn nước. Hiện nay, đối với hạ tầng để phát triển cho nuôi tôm biển ứng dụng CNC hầu hết được sử dụng từ các công trình giao thông, thủy lợi, điện đã đầu tư cho vùng nuôi tôm thâm canh tập trung trước đây.

Để thực hiện đầu tư theo quy hoạch nuôi tôm CNC, Tổng cục Thủy sản và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang thẩm định các báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư cơ sở hạ tầng vùng nuôi tôm CNC trên địa bàn huyện Ba Tri và Bình Đại, với tổng vốn đầu tư ước tính 244 tỷ đồng.

Việc đầu tư tập trung vào xây dựng các tuyến đường có quy mô đạt tiêu chuẩn đường cấp VI đồng bằng, đường dây trung thế, các trạm biến áp đảm bảo phục vụ sản xuất. Đầu tư nạo vét, cải tạo các tuyến kênh cấp thoát nước hiện có, xây dựng cống ngầm, xây dựng mới các tuyến đê bao kết hợp giao thông, đường giao thông và các cầu giao thông…

Lãnh đạo UBND tỉnh đã có nhiều cuộc làm việc, đề nghị Điện lực Bến Tre, Tập đoàn Điện lực miền Nam quan tâm phát triển hệ thống lưới điện phục vụ cho hoạt động sản xuất của địa phương, trong đó có nuôi tôm CNC của người dân đang phát triển khá tập trung.

Chỉ tính riêng tại địa bàn huyện Thạnh Phú, kinh phí đầu tư 1.500ha nuôi tôm CNC đến năm 2025, trên 2,8 ngàn tỷ đồng. Trong đó, đầu tư 15 tuyến giao thông từ nguồn vốn phát triển 4 ngàn ha nuôi tôm CNC của tỉnh, theo đề án huyện nông thôn mới, Dự án chống chịu biến đổi khí hậu tổng hợp và sinh kế bền vững vùng đồng bằng sông Cửu Long; cần đầu tư 13 tuyến điện trung thế; nạo vét 23 tuyến kênh; hệ thống các khu nuôi tôm CNC.

Ngoài các nguồn vốn từ ngân sách, cần đa dạng hóa các nguồn vốn khác, kết hợp, lồng ghép để thực hiện. Triển khai các chính sách thu hút đầu tư, xã hội hóa nguồn vốn đầu tư vào phát triển ngành tôm.

Bài, ảnh: Cẩm Trúc