Bất chấp những tựa đề hấp dẫn do các startup chuyên về đạm côn trùng (insect protein) tạo ra, đạm đơn bào (single-cell protein) và đạm vi sinh (microbial protein) mới là tương lai của ngành công nghiệp sản xuất thức ăn thủy sản.

“Côn trùng là một nguồn protein tốt song không có gì đặc biệt” – giáo sư Allen Davis từ Đại học Auburn (Mỹ) nhận định trong một buổi tọa đàm với chủ đề: Đạm côn trùng (IP) hay đạm đơn bào (SCP) sẽ trở thành nguyên liệu thức ăn thủy sản bền vững? Hai diễn giả khác cùng tham dự chương trình là chuyên gia Gorjan Nikolik thuộc ngân hàng Rabobank (Hà Lan) và GS. Chris Carter của Đại học Tasmania (Úc). Cả ba đều đồng thuận rằng các doanh nghiệp sản xuất IP đã đạt được rất nhiều tiến bộ trong việc khai thác tính bền vững nhờ tiềm năng chuyển hóa chất thải của loại sản phẩm này, tuy nhiên họ cũng gặp không ít trở ngại khi cần mở rộng quy mô. Ngoài ra, đạm côn trùng cũng bị giới hạn về mặt dinh dưỡng khiến nó khó tìm được đường thống trị thị trường thức ăn thủy sản thương mại.

Ngành sản xuất đạm côn trùng gặp nhiều thách thức trong việc mở rộng quy mô. Ảnh: Innovafeed.

Vì những lý do đó, Davis và Carter tin rằng SCP và đạm vi sinh (MP) mới là cuộc chơi lâu dài của ngành. Mặc dù còn đang ở giai đoạn sơ khai nhưng các công ty sản xuất SCP và MP lại có tiềm năng phát triển rất lớn, đặc biệt ở khía cạnh cải thiện dinh dưỡng và cung cấp những nguyên liệu chuyên biệt dùng làm thức ăn thủy sản. Carter nói người tiêu dùng thường thích ý tưởng khai thác quá trình chuyển hóa sinh học ở côn trùng để biến các chất thải thành nguồn protein chất lượng cao, song những chuyên gia dinh dưỡng sẽ cần thêm các giải pháp khác. Davis thừa nhận những loại bột IP thường chứa một số hợp chất có hoạt tính sinh học mạnh khiến chúng trở nên hấp dẫn các công ty thức ăn chăn nuôi, nhưng ngành này cũng sinh ra rất nhiều chất thải.

Hai diễn giả còn hoài nghi khả năng mở rộng quy mô của những doanh nghiệp IP khi sản lượng hiện nay ở cả châu Á lẫn châu Âu đều rất thấp, bên cạnh việc thiếu vắng lộ trình cùng cam kết rõ ràng. Một dấu hỏi lớn nữa nằm ở năng lực chuyển hóa sinh học của ngành, mặc dù việc biến các loại thức ăn thừa và phế phẩm thành nguồn thức ăn chăn nuôi là chuyện hữu ích. Lấy ví dụ: một số startup đang nuôi ruồi lính đen (BFS) bằng những sản phẩm mà thực ra có thể được sử dụng trực tiếp làm thức ăn thủy sản – điều này ám chỉ quá trình chuyển hóa sinh học không mang lại lợi ích rõ ràng. Trong khi đó, SCP và MP lại có triển vọng tương đối sáng sủa khi các thành phần có nguồn gốc vi khuẩn trong thức ăn sẽ mang đến sự linh hoạt cho nhà sản xuất trước những yêu cầu cụ thể về dinh dưỡng. “Từ góc nhìn của tôi, đó chính là tương lai”, Carter nói. Davis cũng đồng tình: “Trái với bột đạm côn trùng, bạn sẽ không gặp nhiều khó khăn trong việc kiểm soát sinh khối vi khuẩn.”

Ngành sản xuất đạm côn trùng gặp nhiều thách thức trong việc mở rộng quy mô. Ảnh: Innovafeed.

Vì những lý do đó, Davis và Carter tin rằng SCP và đạm vi sinh (MP) mới là cuộc chơi lâu dài của ngành. Mặc dù còn đang ở giai đoạn sơ khai nhưng các công ty sản xuất SCP và MP lại có tiềm năng phát triển rất lớn, đặc biệt ở khía cạnh cải thiện dinh dưỡng và cung cấp những nguyên liệu chuyên biệt dùng làm thức ăn thủy sản. Carter nói người tiêu dùng thường thích ý tưởng khai thác quá trình chuyển hóa sinh học ở côn trùng để biến các chất thải thành nguồn protein chất lượng cao, song những chuyên gia dinh dưỡng sẽ cần thêm các giải pháp khác. Davis thừa nhận những loại bột IP thường chứa một số hợp chất có hoạt tính sinh học mạnh khiến chúng trở nên hấp dẫn các công ty thức ăn chăn nuôi, nhưng ngành này cũng sinh ra rất nhiều chất thải.

Hai diễn giả còn hoài nghi khả năng mở rộng quy mô của những doanh nghiệp IP khi sản lượng hiện nay ở cả châu Á lẫn châu Âu đều rất thấp, bên cạnh việc thiếu vắng lộ trình cùng cam kết rõ ràng. Một dấu hỏi lớn nữa nằm ở năng lực chuyển hóa sinh học của ngành, mặc dù việc biến các loại thức ăn thừa và phế phẩm thành nguồn thức ăn chăn nuôi là chuyện hữu ích. Lấy ví dụ: một số startup đang nuôi ruồi lính đen (BFS) bằng những sản phẩm mà thực ra có thể được sử dụng trực tiếp làm thức ăn thủy sản – điều này ám chỉ quá trình chuyển hóa sinh học không mang lại lợi ích rõ ràng. Trong khi đó, SCP và MP lại có triển vọng tương đối sáng sủa khi các thành phần có nguồn gốc vi khuẩn trong thức ăn sẽ mang đến sự linh hoạt cho nhà sản xuất trước những yêu cầu cụ thể về dinh dưỡng. “Từ góc nhìn của tôi, đó chính là tương lai”, Carter nói. Davis cũng đồng tình: “Trái với bột đạm côn trùng, bạn sẽ không gặp nhiều khó khăn trong việc kiểm soát sinh khối vi khuẩn.”

Phương Hiền (theo The Fish Site, Aqu@Event by Adisseo)