Văn bản nêu rõ, thời gian vừa qua, ngay sau khi nhận được phản ánh từ một số cơ sở bao gói xuất khẩu tôm hùm sống sang Trung Quốc về việc hải quan một số cửa khẩu của Trung Quốc tạm dừng nhập khẩu tôm hùm bông sống của Việt Nam mà không nêu rõ lý do, Cục đã có Văn bản số 773/CCPT-ATTP ngày 11/9/2023 gửi Đại sứ quán, Thương vụ Việt Nam tại Trung Quốc đề nghị bố trí làm việc trực tiếp với Vụ Giám sát kiểm dịch động thực vật, Tổng cục Hải quan Trung Quốc để xác thực thông tin phản ánh nêu trên của các doanh nghiệp.

Đồng thời, đề nghị cung cấp thông tin cụ thể về quy định mới (nếu có) đối với nhập khẩu tôm hùm bông sống. Đề nghị thông báo tới hải quan các cửa khẩu cho phép thông quan các lô hàng tôm hùm bông sống của Việt Nam cho đến khi có thông báo chính thức.

Cục cũng đã có Văn bản số 873/CCPT-ATTP ngày 25/9/2023 thông báo tới các doanh nghiệp liên quan để cập nhật tình hình và biện pháp xử lý của Cục.

Ngày 28/9/2023, Cục tiếp tục có Văn bản số 912/CCPT-ATTP gửi Cục Hải quan Nam Ninh, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đề nghị chỉ đạo Hải quan cửa khẩu Đông Hưng tháo gỡ các vướng mắc liên quan, tạo điều kiện cho hoạt động xuất khẩu thủy sản sống của Việt Nam vào Trung Quốc (bao gồm tôm hùm bông) được nhanh chóng, thuận lợi.

Theo thông tin từ Đại sứ quán, Thương vụ Việt Nam tại Trung Quốc, Vụ Giám sát kiểm dịch động thực vật, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã nhận được đề nghị của phía Việt Nam. Tuy nhiên, do thời điểm này phía bạn đang bận nên sẽ cố gắng thu xếp làm việc trong thời gian tới.

Theo thông lệ, trường hợp phía Trung Quốc ban hành quy định mới về kiểm soát an toàn thực phẩm, an toàn dịch bệnh thủy sản nhập khẩu thì sẽ gửi thông báo tới các đối tác thương mại, trong đó có Việt Nam.

Tuy nhiên, đến nay Cục chưa nhận được thông báo của Cơ quan thẩm quyền Trung Quốc về các quy định mới này cũng như thông báo về việc tạm dừng nhập khẩu tôm hùm bông sống từ Việt Nam.

Ngoài ra, theo thông tin đăng tải trên một số báo điện tử, thời gian gần đây, phía Trung Quốc đa dạng hóa nguồn nhập khẩu tôm hùm từ Canada, Mỹ, New Zealand, Cuba, Ấn Độ, Brazil, Mexico… có khả năng ảnh hưởng đến cung cầu xuất khẩu với Việt Nam.

Nhằm sớm tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho các doanh nghiệp, ông Lê Bá Anh – Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, Cục tiếp tục tích cực liên hệ với Đại sứ quán, Thương vụ Việt Nam tại Trung Quốc đề nghị đôn đốc phía Bạn sớm bố trí buổi làm việc trực tiếp để trao đổi về vấn đề nêu trên, sớm tháo gỡ vướng mắc cho các doanh nghiệp.

Trường hợp phía Bạn không thể bố trí làm việc trực tiếp, đề nghị bố trí làm việc trực tuyến cấp kỹ thuật với Cục hoặc đề nghị có văn bản thông báo, trả lời chính thức cho phía Việt Nam. Trường hợp cần thiết, Cục sẽ tham mưu Bộ có văn bản gửi Tổng cục Hải quan Trung Quốc để trao đổi cụ thể về nội dung này.

Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường cũng đề nghị Vụ Hợp tác quốc tế thông qua các kênh ngoại giao hoặc trong quá trình tổ chức Đoàn công tác của Bộ sang Trung Quốc đề nghị phía Bạn sớm có ý kiến phản hồi đối với nội dung đề nghị của phía Việt Nam.

Trong thời gian chờ ý kiến phản hồi chính thức của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, để duy trì phát triển và hạn chế thấp nhất thiệt hại cho người nuôi tôm hùm, đặc biệt đối với tôm hùm bông, trong Công văn số 1253/TS-NTTS ngày 7/11/2023 gửi Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ven biển có nuôi tôm hùm; Hội nghề cá các tỉnh có nuôi tôm hùm, Cục Thủy sản đề nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương có nuôi tôm hùm chỉ đạo các đơn vị chức năng liên quan theo dõi sát thông tin thị trường để khuyến cáo người dân lựa chọn đối tượng nuôi (giảm nuôi tôm hùm bông, tăng nuôi tôm hùm xanh) và thu hoạch vào thời điểm thích hợp. Tổ chức xây dựng chuỗi liên kết sản phẩm tôm hùm chất lượng, an toàn, đảm bảo truy xuất được nguồn gốc.

Cử cán bộ có chuyên môn hướng dẫn cho người nuôi tại địa phương các biện pháp kỹ thuật quản lý vùng nuôi. Cập nhật thông tin đầy đủ vào nhật ký, lưu giữ hồ sơ chứng từ có liên quan để phục vụ truy xuất nguồn gốc khi có yêu cầu. Quản lý tốt chất lượng tôm giống, thuốc phòng trị bệnh tôm hùm. Tổ chức thanh kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật trong nuôi trồng thủy sản, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm (nếu có) và công khai kết quả xử lý theo quy định…

Trước đó, Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Hải sản Linh Phát (thành phố Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa) đã có văn bản gửi Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, Trung tâm Chất lượng nông lâm thủy sản vùng 3 về vấn đề xuất khẩu tôm hùm bông vào thị trường Trung Quốc.

Theo đó, doanh nghiệp này cho hay đã nhận được thông tin từ nhà nhập khẩu Trung Quốc cho biết, phía cơ quan có thẩm quyền Trung Quốc đã áp dụng nghiêm ngặt trong việc xuất khẩu, nhập khẩu tôm hùm từ các nước, trong đó có hoạt động xuất khẩu tôm hùm bông sống của Việt Nam vào thị trường Trung Quốc.

Với hoạt động liên quan đến việc xuất khẩu tôm hùm bông sống sang thị trường Trung Quốc gặp khó khăn trong thời gian gần đây, rất có khả năng ảnh hưởng đến xuất khẩu tôm hùm sống, trong khi sản lượng thương phẩm tôm hùm bông trong nước còn rất nhiều, giá trị lớn, lượng hàng đã sẵn sàng cho xuất khẩu vào dịp lễ Tết cuối năm nên việc ban hành quy định nghiêm ngặt trên của cơ quan thẩm quyền Trung Quốc gây thiệt hại to lớn với các hộ nuôi và các doanh nghiệp xuất khẩu tôm hùm vào thị trường Trung Quốc.