[Tạp chí Người Nuôi Tôm] – Lipogest® là chất tăng cường khả năng tiêu hóa và trao đổi chất dựa trên muối mật giúp cải thiện khả năng tiêu hóa lipid trong hệ thống tiêu hóa của tôm, nhưng cũng tạo thành nguồn thay thế cho vòng steroid của cholesterol.

Bổ sung muối mật là một chiến lược tiết kiệm chi phí để làm thức ăn cho tôm hoạt động ít cholesterol hơn

Giá bột cá và dầu cá toàn cầu phần lớn có liên quan đến tình hình nguồn cung ở Nam Mỹ (Peru và Chile) và nhu cầu từ châu Á (chủ yếu là Trung Quốc). Hiện nay, Peru là nguồn cung cấp bột cá (FM) và dầu cá (FO) và cũng là nước sản xuất và xuất khẩu FM và FO lớn nhất thế giới. Một mùa vụ không thành công ở Peru có thể khiến sản lượng toàn cầu giảm tới 20%. Do ảnh hưởng bởi El Niño, Peru mới đây đã hủy bỏ vụ đánh bắt cá cơm đầu tiên ở khu vực Bắc Trung Bộ, tạo ra những thách thức mới cho thị trường FM và FO toàn cầu.

Tác động lên lipid thiết yếu

Cholesterol là dưỡng chất cần thiết cho tôm, nó là một hợp chất quan trọng và là tiền chất để tổng hợp các hormone lột xác. Giảm FM và FO trong thức ăn cho tôm sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến mức độ và sự sẵn có của các lipid thiết yếu như n-3 HUFA, phospholipid và cholesterol.

Các nghiên cứu về cholesterol cho thấy nhu cầu cholesterol rất đa dạng từ 0,5 đến 5 g/kg đối với tôm thẻ chân trắng (Gong & cs, 2000). Chế độ ăn thực tế của tôm thường được xây dựng với mức cholesterol bắt đầu từ 0,07-0,1%. Mức thấp hơn 0,07% được coi là không đủ. Cholesterol tinh khiết cũng có thể được thêm vào để đạt được mức mục tiêu. Tuy nhiên, những nguồn này đang trở nên rất đắt tiền, do đó đòi hỏi phải có các lựa chọn thay thế hiệu quả hơn về mặt chi phí.

Trong thời điểm giá FM và FO cao, điều quan trọng là các chuyên gia dinh dưỡng phải tìm kiếm các chiến lược để đáp ứng nhu cầu cholesterol trong thức ăn cho tôm. Một trong những giải pháp là LIPOGEST^®, chất tăng cường khả năng tiêu hóa và trao đổi chất dựa trên muối mật. Muối mật là nguồn thay thế cho vòng steroid và do đó, có thể duy trì sự tổng hợp hormone lột xác trong tình huống thiếu hụt cholesterol trong chế độ ăn (Lin & cs, 2017). Hơn nữa, muối mật còn cải thiện khả năng tiêu hóa lipid trong hệ thống tiêu hóa của tôm bằng cách cải thiện quá trình nhũ hóa lipid và hình thành các mixen, dẫn đến sự hấp thu lipid ở gan tụy nhanh hơn.

Tôm thử nghiệm

Một thử nghiệm cho ăn trên tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei) đã chứng minh sự thay thế hiệu quả FO và cholesterol tinh khiết bằng LIPOGEST^®. Như trình bày trong Bảng 1: Đối chứng dương (CHOL8) được xây dựng để đạt được mức cholesterol tối ưu là 0,08%; Đối chứng âm (CHOL6) xây dựng ở mức cholesterol 0,06% bằng cách giảm dầu cá và loại bỏ cholesterol tinh khiết so với khẩu phần đối chứng dương; Đối với chế độ ăn LIPOGEST® gốc muối mật 0,125% đã được thêm vào và so sánh với CHOL8 trong thử nghiệm cho ăn kéo dài 8 tuần.

Bảng 1. Công thức thức ăn thí nghiệm và thành phần hóa học

Giảm mức cholesterol ảnh hưởng đáng kể đến sự tăng trưởng và chuyển hóa thức ăn ở tôm thẻ chân trắng (Bảng 2). Tuy nhiên, việc bổ sung LIPOGEST^® đã cải thiện tăng trưởng so với đối chứng dương và khôi phục năng suất của tôm về mức tương đương với thức ăn có hàm lượng cholesterol cao. FCR của nghiệm thức LIPOGEST^® tương tự như FCR của thức ăn có hàm lượng cholesterol cao. Những cải tiến như vậy có thể là do hiệu quả tiêu hóa và điều hòa chuyển hóa cholesterol tối ưu hơn.

Nghiên cứu của Lin & cs. (2017) đã chứng minh tác dụng đáng kể của việc bổ sung muối mật trong chế độ ăn dựa trên bột đậu nành thiếu cholesterol cho tôm thẻ chân trắng.

Bảng 2. Ảnh hưởng của LIPOGEST^® đến năng suất của tôm thẻ chân trắng được cho ăn chế độ ăn có hàm lượng cholesterol thấp

Các chữ cái khác nhau thể hiện sự khác biệt có ý nghĩa (p<0,05)

Hơn nữa, trong nghiên cứu này cho thấy rằng một số gen phản ứng tín hiệu ecdapseoid, chẳng hạn như sự biểu hiện của thụ thể ecdapseoid, chitin synthetase và các dấu hiệu tăng trưởng cơ bắp đã được cải thiện bằng cách bổ sung muối mật trong chế độ ăn thiếu cholesterol. Trong một nghiên cứu gần đây của Wang & cs., 2023 cho thấy, việc bổ sung axit mật ở mức 0,025-0,1% trong thức ăn tôm FM 14% đã làm giảm FCR và tăng trọng lượng. Nhìn chung, việc bổ sung muối mật có thể giảm thiểu tác động bất lợi của tình trạng thiếu cholesterol do hàm lượng FM thấp.

Kết luận

Trong bối cảnh giá bột cá, dầu cá và cholesterol cao hiện nay, các nhà xây dựng công thức thức ăn thủy sản có thể tin tưởng rằng LIPOGEST® làm cho thức ăn thủy sản hoạt động với ít lipid và cholesterol hơn, do đó giảm được chi phí đáng kể mà không làm giảm hiệu suất và các hoạt động trao đổi chất liên quan đến cholesterol trong chế độ ăn trên tôm thẻ chân trắng.

Bài viết được thực hiện bởi Marleen Dehasque, Waldo G. Nuez-Ortín, Martin Guerin, Adisseo SAS

Hà Anh (Biên dịch)