[Tạp chí Người Nuôi Tôm] Để nghề nuôi tôm hiệu quả và phát triển bền vững, 2 yếu tố đặc biệt cần được chú trọng là quan tâm giám sát chặt chẽ, đảm bảo giống tôm chất lượng và xây dựng thương hiệu, tìm kiếm đầu ra cho con tôm.

Mặc dù chất lượng và thương hiệu tôm giống Nghệ An ít nhiều đã được khẳng định, tuy nhiên, vào mỗi vụ tôm, câu chuyện mua giống của ai luôn là trăn trở của mỗi chủ đầm. Đặc biệt, khi xảy ra dịch bệnh, nhiều câu hỏi lại được đặt ra, trong đó bao gồm cả băn khoăn về chất lượng giống liệu có đảm bảo?

Các kỹ sư chuyên gia về ngành tôm cho rằng, với điều kiện sản xuất giống tôm được chuẩn hóa và giám sát toàn cầu như hiện nay thì rất khó để cơ sở sản xuất tôm giống “ăn xổi ở thì”; song, từ thực tế sản xuất giống luôn có 2 lựa chọn để chủ đầm cân nhắc. Nếu chọn dòng giống tôm có kháng bệnh thì khả năng phát triển, tăng trưởng của tôm chậm hơn 1 chút nhưng an toàn; còn nếu chọn dòng giống tăng trưởng nhanh thì chấp nhận rủi ro hơn và nguy cơ bị bệnh cao hơn.

Tìm hiểu được biết, theo thông lệ, trong vòng 1 tuần sau khi bắt về, nếu có vấn đề về giống thì cơ sở sản xuất sẽ chịu trách nhiệm bảo hành hỗ trợ, nhưng nếu từ 2 tuần trở lên thì không chịu trách nhiệm. Với hạ tầng hiện tại, chưa nhiều các đầm đầu tư đạt quy chuẩn nuôi 2-3 giai đoạn, trong đó, dành diện tích ao lắng bên cạnh diện tích ao nuôi hoặc nuôi ương gièo trong bể hoặc nhà lưới từ 20-30 ngày trước khi đưa ra ao thả nên khó đánh giá được chất lượng tôm giống như thế nào. Bên cạnh đó, tình trạng ô nhiễm môi trường nuôi hiện nay khá nặng và phổ biến nên rất khó có cơ sở đánh giá là giống tốt, đảm bảo hay không và “trói buộc” trách nhiệm cho cơ sở sản xuất giống nếu nuôi từ 1 tháng trở lên.

Qua khảo sát, trao đổi với một số chủ đầm nuôi tôm ở xã Diễn Trung (Diễn Châu) hay xã Quỳnh Ngọc (Quỳnh Lưu), chúng tôi được một số chủ đầm nuôi tôm phản ánh về tình trạng tôm chậm lớn khi nuôi vụ 3, nguyên nhân một phần do chất lượng giống. Tuy nhiên, ở góc nhìn khác, theo các chuyên gia, điều kiện khí hậu lạnh cũng ảnh hưởng đến sinh trưởng của tôm nên cũng khó có cơ sở khẳng định.

Th.s Trần Trung Thành – Trưởng phòng Đào tạo và Huấn luyện, Trung tâm Khuyến nông tỉnh cho biết: Cơ sở sản xuất, cung ứng giống tôm hiện nay khá nhiều và chất lượng khá đồng đều, giá cả cũng không chênh lệch mấy. Ví dụ 1 triệu con giống của Việt Úc có giá 140 triệu đồng, thì của Tập đoàn CP cũng chỉ khoảng 150 triệu đồng, chiếm 20% chi phí nuôi. Thực tế cũng cho thấy, một số cơ sở sản xuất giống có uy tín hơn 1 chút thì gắn thêm điều kiện cung cấp giống và tư vấn nhưng phải lấy thức ăn, thuốc của đơn vị đó sản xuất hoặc cung cấp nên đôi khi chủ đầm không thích.

“Thời gian gần đây, với sự có mặt của các ‘ông lớn’ trong lĩnh vực sản xuất tôm giống vào địa bàn như Việt Úc, CP… nên người nuôi có phần yên tâm hơn về chất lượng tôm giống. Tuy vậy, để an toàn và phù hợp với điều kiện đầu tư từng ao, đầm, các chủ đầm thường lấy nguồn giống từ nhiều cơ sở để san sẻ, đề phòng trường hợp không may bị rủi ro, ông Đặng Văn Thọ, chủ đầm tôm xã Quỳnh Thuận, huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An cho hay.

Ông Lê Văn Hướng – Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản cho hay: Rất khó đánh giá chất lượng tôm giống hiện nay tốt hay đảm bảo hơn so với trước đây vì điều kiện nuôi khác nhau. Nếu như trước đây phần lớn tôm giống, nhất là tôm sú được mua từ cơ sở ngoại tỉnh thì nay chủ yếu lấy ở trong tỉnh; các cơ sở sản xuất tôm giống của tỉnh cũng xuất đi các tỉnh khá nhiều. Ở chiều ngược lại, cũng có một số chủ đầm lại chọn cách mua con giống từ nơi khác về.

Nhằm thúc đẩy nghề nuôi tôm thịt, đồng thời đưa Nghệ An trở thành trung tâm sản xuất giống tôm của miền Bắc, tỉnh có một số cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp vào đầu tư sản xuất giống và thường xuyên kiểm tra, giám sát quy trình sản xuất giống an toàn và sạch. Khi đa số diện tích chuyển từ nuôi tôm sú sang tôm thẻ, tỉnh cũng tạo điều kiện tối đa về cơ chế, chính sách và nguồn lực để các trại giống chuyển đổi cũng như người dân mua giống.

Xuân Hoàng – Nguyễn Hải